13 دی 1401

اخبار و رویدادها

استقراض Core Scientific از BlackRock:

شرکت ماینینگ Core Scientific مستقر در تگزاس که هفته‌ی گذشته اعلام ورشکستگی نمود، موفق شد تا 37.5 میلیون دلار وام را از گروهی از اعتباردهندگان که BlackRock نیز جزو آن‌هاست، دریافت کند.

خرید بیتکوین توسط MicroStrategy:

شرکت MicroStrategy، دارنده‌ی بزرگ بیتکوین، 2500 بیتکوین جدید به داشته‌های خود افزود و مجموع بیتکوین‌های این شرکت 132،500 بیتکوین رسیده است.

ادعاهای جدید SEC:

سازمان  SEC ایالات متحده گفت که FTX Ventures و SBF ظاهراً از سرمایه مشتری برای انجام دو سرمایه گذاری 100 میلیون دلاری، از جمله سرمایه گذاری در  Dave و Mysten Labs )تیم توسعه Sui ) استفاده کرده اند. ممکن است نیاز به بازیابی وجوه مربوطه باشد.

اگر هنوز در صنعت کریپتو کار می‌کنید، جزو افراد خوش‌شانس هستید:

به نقل از The Block، افزایش قیمت‌ها و فضای مثبت صنعت کریپتو در ابتدای 2022 منجر به استخدام بیش از حد شرکت‌های این صنعت شد. اتفاقی که در پایان 2022 منجر به تعدیل‌های شدید در این صنعت شده است.

سه‏شنبه، 3 ژانویه

ایالات‏متحده: داده نهایی PMI تولیدی موسسه S&P GLOBAL

بریتانیا: داده نهایی PMI تولیدی CIPS/ S&P GLOBAL

چهارشنبه، 4 ژانویه

ناحیه یورو: داده نهاییPMI  خدماتی و ترکیبی S&P Global

ایالات متحده: PMI تولیدی ISM، صورتجلسه FOMC

پنج‏شنبه، 5 ژانویه

بریتانیا: داده نهایی PMI خدماتی و ترکیبی CIPS/ S&P GLOBAL

ناحیه‏یورو: تورم تولیدکننده ماهانه و سالانه

ایالات‏متحده: مدعیان بیکاری(جدید،تداوم‏یافته،متوسط ماهانه) داده نهایی PMI خدماتی و ترکیبی موسسه S&P GLOBAL

جمعه، 6 ژانویه

ناحیه‏یورو: اده ابتدایی نرخ تورم ماهانه و سالانه؛ خرده‌فروشی ماهانه و سالانه

ایالات‏متحده: اشتغال بخش غیرکشاورزی، نرخ بیکاری، متوسط درآمد ساعتی ماهانه و سالانه، نرخ مشارکت، PMI غیرتولیدی موسسه ISM، سفارش‏های کارخانه‏ای ماهانه

گزارش برخی موسسات مالی

J.P MORGAN

سال 2022 سال بسیار سختی برای تمام بازارها بود. همبستگی‏های مثبت سهام و اوراق قرضه نیز کمک چندانی به سرمایه‏گذاران در برابر شرایط کلان اقتصادی، تورم بالا، سیاست‏های انقباضی و تشدید تنش‏های ژئوپلیتیکی نکرد. از نظر عملکرد طبقات مختلف دارایی، درگیری در اوکراین و مشکلات زنجیره تامین باعث شد که کالاها در 2022 پیشتاز باشند.

افزایش پیاپی نرخ بهره، چشم‏انداز ضعیف برای درآمد شرکت‏ها، در میان ترس سرمایه‏گذاران از رکود احتمالی در آینده‏ای نزدیک، ایالات ‏متحده را با مشکلات زیادی رو‏به‏رو کرد. همانطور که در نمودار می‏بینید، ارزش سهام شرکت‌های با ارزش بازاری بالای ایالات ‏متحده سال را با کاهش 18.1 درصدی و شرکت‌های با ارزش بازاری پایین این کشور با کاهش 20.2 درصدی به پایان رساندند.

کاهش تقاضا در بخش مسکن به دلیل نرخ‏های بهره تهاجمی باعث شد که REITs  یا صندوق‏ املاک و مستغلات بیشترین ضرر امسال را با کاهش بیش از 20 درصد متحمل شود.

در بخش بازارهای بین‏المللی، سهام کشورهای توسعه‏یافتهDM  و کشورهای در حال توسعه EM  به ترتیب 13.5% و 9.6%  کاهش داشتند. جنگ بین روسیه و اوکراین همچنان فشار سنگینی را بر بازارهای اروپایی وارد می‏کند. بریتانیا رسما وارد رکود شده‏ است و انتظار می‏رود سال 2023 برای اتحادیه اروپا نیز رکود سنگینی را به همراه داشته باشد. اعلامیه افزایش ناگهانی نرخ بهره بانک مرکزی ژاپن شوک بیشتری به بازارهای توسعه یافته وارد کرد. سیاست‏های انقباضی و افزایش نرخ‏ بهره بازار اوراق قرضه را نیز مانند بازار سهام تحت تاثیر قرار داد. درآمد ثابت ایالات‏متحده همراه با سایر طبقات دارایی 13 درصد کاهش را تجربه کردند. فدرال رزرو همچنان در موضع انقباضی خود باقی مانده است.در آخر، بازدهی اوراق قرضه‌ی جهانی نیز در سال 2022 کاهش یافت که در درجه اول به دلیل کیفیت و شرایط اقتصادی است.

سایر بازارها

تتر به ریال

قیمت تتر در صرافی‌های ایرانی رکورد تازه‌ای بجا گذاشت و با رسیدن به کانال 44 هزار تومان رشد پر شتابی را شاهد بود. دلیل رشد تتر افزایش قیمت دلار در بازار آزاد بود که در هفته‌نامه‌های قبل بارها به عوامل آن اشاره شده است. اما در انتهای هفته گذشته و همزمان با انتخاب محمدرضا فرزین به عنوان رییس جدید بانک مرکزی و صحبت‌های او مبنی بر تثبیت قیمت دلار نیمایی در عدد 28500 تومان که پس از او معاون اول رییس جمهور هم این سیاست را بیان کرد، تتر با ریزش بیش از 10 درصدی برای مدت کوتاهی به کانال 30 هزار تومانی وارد شد اما به سرعت با افزایش تقاضا به بالاتر از 40 هزار تومان بازگشت.

از سوی دیگر افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی به 23% در شورای پول و اعتبار که مورد تایید رییس جدید بانک مرکزی نیز قرار گرفت راه‌کار دیگر دولت برای کنترل موقت رشد سریع دلار و تورم به حساب می آید. با تمام این توصیفات هیچ برنامه‌ی عملی و کاربردی‌ای برای کنترل عوامل اصلی رشد نقدینگی و تورم ارائه نشده است و نسخه آقای فرزین رونوشتی از نسخه‌ی دلار 4200 آقای جهانگیری در سال 97 است که نه تنها دردی از مشکلات مزمن اقتصادی کشور دوا نکرد بلکه موجب از دست رفتن منابع ارزی و افزایش سرعت رشد قیمت دلار در سال‌های بعد شد.

در حال حاضر به نظر می‌رسد 38 تا 40 هزار تومان با توجه به نقدینگی و تورم قیمت منصفانه‌ای برای تتر است و در صورت اعمال دخالت در بازار ارز توسط بانک مرکزی، محدوده‌ی 35 هزار تومان حمایتی است که میتواند موجب افزایش تقاضا شود و در سناریویی که کمتر احتمال دارد در صورت کاهش قیمت به کمتر از 35 هزار تومان، تتر 33 تا 35 هزار تومانی ارزان و با تخفیف به حساب می آید و فرصت خریدی برای خریداران هوشمند خواهد بود.

تحلیل های On-chain

قیمت سربه‌سر هولدرهای کوتاه مدت و میان مدت

هولدرهای 1 روز تا 1هفته: 16,616 دلار

هولدرهای 1  هفته تا 1ماه: 17,043 دلار

هولدرهای 1 تا 3 ماه: 17,875 دلار

هولدرهای 3 تا 6 ماه: 21,513 دلار

کاهش موجودی نهنگ‌ها

مطابق با دسته بندی انجام شده، کیف پول هایی که بالای 1000 بیت کوین دارند به عنوان نهنگ و کیف پول هایی که کمتر از 1000 بیت کوین دارند به عنوان کیف پول های خرد دسته بندی شده‌اند.

از تاریخ 6 نوامبر میزان موجودی نهنگ های بازار (کیف پول هایی که بالای 1000 بیت کوین دارند) کاهش داشته و این موجودی وارد کیف پول‌های فعالین خرد در بازار (کیف پول هایی که موجودی کمتر از 1000 بیت کوین دارند) شده است.

با بررسی دقیق‌تر شاهد این موضوع هستیم که این کاهش موجودی از سوی دسته نهنگ‌هایی است که موجودی بین 1000 تا 10,000 بیتکوین دارند.

بررسی موجودی هولدرهای بلندمدت

همانطور که شاهد هستیم زمانی که قیمت در محدوده 18,000 دلار قرار داشت، هولدرهای بلند مدت بیتکوین در حال افزایش بوده‌اند. پس از ریزش قیمت به دلیل اخبار منتشره در مورد صرافی FTX، شاهد توقف این افزایش موجودی و توقف جمع‌آوری از سوی این دسته از معامله‌گران بوده‌ایم.

سپس محدوده کف قیمتی که تا پیش از آن برای معامله‌گران بر روی 18000 دلار شناسایی شده بود، به محدوده 16000 دلار انتقال پیدا کرد و پس از مدت کوتاهی، دسته هولدرهای بلندمدت دوباره شروع به جمع آوری کرده اند.

سود و ضرر محقق شده‌ی هولدرهای بلندمدت

نمودار مقابل میزان سود یا ضرر محقق شده در هر بار جابجایی دارندگان بلندمدت را نشان می‌دهد. مطابق با جدول در هر یک از تاریخ های اشاره شده که جابجایی‌ها همراه با سودهای محقق شده‌ی بالایی بوده است، ریسک های جدی را برای مارکت ایجاد کرده است که می‌تواند یکی از علل ریزش قیمت بوده باشد. اما در حال حاضر جابجایی‌ های انجام شده همراه با ضرر های محقق شده است که می‌توان گفت ریسک جدی را ایجاد نمی‌کند. نمودار دوم حجم بیتکوین‌های جابجا شده توسط دارندگان بلندمدت (6ماه به بالا) را نشان می‌دهد. همانطور که شاهد هستیم در ماه نوامبر و دسامبر حجم این جابجایی‌ها بالا بوده اما در حال حاضر این جابه جایی ها کاهش داشته و به حدود 16000 جابجایی در طول روز رسیده که مطابق با جدول، گاهی همراه با سود بوده که یکی از علل تاثیر بر روی قیمت بوده است، اما در حال حاضر این جابجایی‌ها با ضررهایی همراه بوده که از سمت دارندگان کوتاه مدتی است که به تازگی وارد دسته بلند مدت شده اند.

درصد آدرس‌های در سود

درصد آدرس هایی که در حال حاضر در سود قرار دارند به محدوده 50 درصد رسیده که می‌توان گفت نیمی از کوین‌های موجود در  شبکه در ضرر و نیمی دیگر از آنها در سود هستند. با توجه به ورود به ناحیه سبز رنگ و نگاهی به گذشته آن به خصوص در زمان ریزش کرونا می‌توان این احتمال را مطرح کرد که در چنین شرایطی که تمام فعالین بازار دچار ناامیدی شده‌اند، می‌توان امیدوار بود که در صورت تکرار گذشته روند حرکتی بیتکوین رفته رفته تغییر کند.

تغییر موقعیت ماینرها

مجموع تغییرات میزان موجودی داخل کیف پول‌های ماینرها در 30 روز گذشته مطابق شکل پس از ماه‌ها منفی بودن به خصوص در ماه دسامبر (خروجی آنان بیشتر از ورودی ها است) سرانجام مثبت شده است که این خود به شدت نکته ای جالب است و می‌تواند نشانه‌ای از نگاه مثبت ماینرها باشد.

با کمی نگاه دقیق‌تر می‌توانیم شاهد این موضوع باشیم که موجودی ماینرها نیز از 30 روز گذشته (تاریخ 22 دسامبر) افزایش چشمگیری داشته است.

تغییرات موجودی صرافی‌ها

موجودی صرافی ها پس از ریزشی که در بازار رخ داد، کاهش یافته و در این روزهای پایانی نیز به حالت پایداری رسیده است.

نکته جالبی که در موجودی صرافی باینس وجود دارد کاهش میزان موجودی این صرافی پس از ریزشی که رخ داد و افزایش شدید موجودی داخل صرافی و رسیدن به مقدار 657,811 که مقدار بسیار زیادی بوده است، اما پس از خبری که از سمت رسانه رویترز مبتنی بر احتمال تحت تعقیب قرار گرفتن صرافی بایننس توسط وزارت دادگستری آمریکا  به علت پولشویی منتشر شد که پیگیری هم صورت نگرفت، موجودی این صرافی 14 درصد کاهش یافت و به مرز 565322 رسید که علت آن ترسی بود که برای کاربران این صرافی ایجاد کرده بود. این صرافی در  حال حاضر در حالت پایداری قرار دارد و کاربران مجددا رفته رفته در حال واریز به صرافی باینس هستند.

تغییرات داده‌های بازار فیوچرز

همانطور که شاهد هستیم پس از کاهش قیمت، حجم قراردادهای باز نیز از 480,000 بیتکوین به مرز  320,000کاهش داشته که می‌توان این احتمال را مطرح کرد که تعدادی قرارداد باز لانگ لکویید شده و تعداد قرارداد باز شورت نیز بسته شده که در این کاهش تاثیر داشته اند، اما در حال حاضر پس از رنج قیمت در محدوده 16000 دلار در روزهای پایانی شاهد افزایش حجم قرارداد های باز هستیم.

با مشاهده funding rate میتوان شاهد کاهش بی سابقه آن در طول تاریخ همزمان با کاهش قیمتی که رخ داد باشیم اما حال پس از رنج قیمت در محدوده 16000 دلار شاهد مثبت شدن این مقدار که معنی نگاه مثبت معامله گران در بازار آتی است باشیم، گرچه این مقدار با توجه به داده های گذشته و بازار صعودی چشم گیر نیست اما می‌توان نکته‌ای مثبت که حاصل از نگاه فعالین بازار آتی است اشاره کرد.

جمع بندی

با توجه به دیتاهای بررسی شده می‌توان در مجموع به این موضوع اشاره کرد که در حال حاضر ریسک جدی از سمت عرضه در دیتاهای بازار مشاهده نمی‌شود و شرایط برای شروع یک کف ‌سازی در قیمت در صورت عدم وجود اتفاقات منفی غیرقابل پیشبینی وجود دارد. اما در سمت مقابل عدم وجود تقاضای قوی را نیز شاهد هستیم که کار را برای به وجود آمدن یک روند صعودی در قیمت سخت می‌کند و در مجموع در صورت عدم بروز اتفاقات غیرقابل پیشبینی، ادامه یک رنج قیمتی در  محدوده‌های فعلی به منظور کف‌ سازی محتمل به نظر می‌رسد.

تحلیل تکنیکال

BTC/BUSD

از نگاه بلندمدتی، بیتکوین در حال نوسان در یک الگوی کنج نزولی است و در آخرین حرکت خود که از کف این الگو انجام داد، در راه رسیدن به سقف الگو در محدوده مقاومتی 18,062 تا 18,382 دلار متوقف شد و پس از اصلاحی که از این محدوده داشت، در حال حاضر با نوسان بسیار کمی در یک محدوده تریدینگ‌رنج با سقف ناحیه 16,944 تا 17,087 دلار و کف محدوده 16,255 تا 16,397 دلار در حال نوسان است

ETH/BUSD

اتریوم در حال حاضر با کاهشی که در نوسانات این ارز طی چند هفته‌ی اخیر رخ داده است، در یک محدوده رنج کوچک قرار گرفته و در تلاش برای شکست این محدوده به سمت بالا است. سقف این محدوده رنج را 1230 تا 1236 دلار تشکیل می‌دهد و در صورت عبور از این محدوده، اولین محدوده مقاومتی که ‌می‌تواند از سوی قیمت محک خورده شود، محدوده 1267 تا 1280 دلار خواهد بود.

ETH/BTC

جفت ارز ETH/BTC در تایم فریم 4 ساعته در حال رسیدن به مقاومت داینامیک و مقاومت استاتیک خود در محدوده 0.073 تا 0.0735 است که با توجه به هم‌پوشانی این دو محدوده مقاومتی، به نظر می‌رسد این جفت ارز کار آسانی برای عبور از این محدوده نداشته باشد و امتحان شدن دوباره‌ی حمایت داینامیک در حرکت بعدی این جفت ارز محتمل به نظر می‌رسد.

آپشن

معاملات آپشن

پس از سررسید شدن قراردادهای آپشن بیتکوین 30 Dec، در حال حاضر بیشترین تعداد قرارداد باز بر اساس پریمیوم، متعلق به سررسید 31 مارچ با 41 میلیون دلار و سپس 30 ژوئن با 38.8 میلیون دلار است.

همان‌طور که در شکل بالا مشاهده می‌شود، برای آپشن‌های 31 مارچ، عمده‌ی پریمیوم پرداخت‌شده مربوط به بازه‌ی قیمتی کمتر از 26000 و Putهای ITM(سررسیدهای بیش از قیمت فعلی) است.

Callهای OTM با اینکه 73% از کل قراردادها را تشکیل می‌دهند ولی تنها 20% از پریمیوم پرداخت شده متعلق به این دسته است. از سوی دیگر Putهای OTM با تشکیل دادن 14.5% از پریمیوم پرداختی، 18.3% از کل قراردادها را شامل می‌شوند. بنابراین، Putهای OTM به طور میانگین 3 برابر Callهای OTM قیمت‌گذاری شده‌اند که به معنی تقاضای بیشتر برای آن‌هاست.

با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد که بازار در حال حاضر وزن بیشتری به ریزش قیمت تا تاریخ 31 مارچ می‌دهد.

قراردادهای اختیار اتریوم

در آپشن‌های اتریوم نیز بیشترین قرارداد باز بر اساس پریمیوم با 67 میلیون دلار متعلق به 31 مارچ و سپس 30 ژوئن با 34 میلیون دلار است. نکته‌ی جالب در این مورد بیشتر بودن میزان قرارداد باز اتریوم نسبت به بیتکوین در سررسید 31 مارچ است که تقریبا بیش از 1.5 برابر ارزش پریمیوم بیتکوین در این تاریخ است. همچنین نسبت ارزش قراردادهای باز Put تقریبا 4 برابر ارزش قراردادهای Call در این تاریخ است. Putهای ITM نیز 66% کل ارزش قراردادها بر حسب اتریوم را به خود اختصاص داده‌اند.

از سوی دیگر، ارزش Callهای OTM سررسیئ 31مارچ تنها 15% ارزش کل ولی تعداد قراردادهای این آپشن‌ها 86% کل قراردادهاست. ارزش Putهای OTM این سررسید، 7.8% و تعداد قراردادهای آن نیز 9.6% کل قراردادهاست.  بنابراین، میانگین قیمت Putهای OTM 4.7 برابر میانگین قیمت Callهای OTM است که تقاضای بیشتر نسبت به Putهای OTM را نشان می‌دهد. با مقایسه‌ی این نسبت با بیتکوین، به نظر می‌رسد که بازار ریسک بیشتری را برای اتریوم نسبت به بیتکوین در نظر گرفته است.

پرونده ویژه

بررسی پروژه Optimism

مقیاس‌پذیری و بلاکچین‌های لایه یک

اتریوم به عنوان اولین بلاکچین با امکان اجرای قرارداد هوشمند، در حال حاضر بخش عمده‌ی برنامه‌های غیرمتمرکز را میزبانی می‌کند. این موضوع هرچند باعث افزایش محبوبیت و ارزش شبکه‌ی اتریوم شده است، ولی مشکلات فراوانی در زمینه‌ی مقیاس‌پذیری شبکه ایجاد کرده است. از جمله‌ی این مشکلات می‌توان به زمان زیاد لازم برای ثبت تراکنش‌ها و همچنین هزینه‌ی بالای هر تراکنش در شبکه‌ی اتریوم اشاره کرد. برای مثال شبکه‌ی اصلی اتریوم تنها قادر به پردازش 14 تراکنش در ثانیه است. برای مقایسه، شرکت Visa اعلام کرده است که در یک سال منتهی به 30 ژوئن 2022 در مجموع 256 میلیارد تراکنش را پردازش کرده است که به طور میانگین معادل پردازش 8000 تراکنش در ثانیه است.

سه‌گانه‌ی ناممکن بلاکچین که توسط بوترین معرفی شد، تامین هم‌زمان امنیت، عدم تمرکز و مقیاس‌پذیری در یک بلاکچین را در حالت عادی ناممکن می‌داند. یعنی افزایش هر دو عامل از سه عامل فوق، منجر به کاهش در مورد سوم می‌شود. با وجود این سه‌گانه‌ی ناممکن، تلاش‌های بسیاری توسط پروژه‌های مختلف برای ایجاد مقیاس‌پذیری انجام شده است. برخی پروژه‌ها نظیر BSC با کاهش عدم تمرکز شبکه، موفق شده‌اند تا زمان اجرا و در نتیجه هزینه‌ی هر تراکنش را کاهش دهند ولی تلاش برای حل این سه‌گانه‌ی ناممکن نیز توسط بسیاری از پروژه‌ها در حال انجام است. برای مثال Avalanche موفق شده است تا با استفاده از مکانیزم اجماع خاص خود و امکان ایجاد subnet در شبکه، حداقل در تئوری، به مقیاس‌پذیری مناسبی دست یابد. راه حل پیشنهادی توسعه‌دهندگان اتریوم برای حل این مشکل، در ابتدا استفاده از مکانیزم Sharding بود که به نوعی مقیاس‌پذیری On-Chain محسوب می‌شود. این فرآیند به معنی تقسیم زنجیره به چندین زنجیره‌ی موازی(شارد) است که به صورت هم‌زمان تراکنش‌های شبکه را پردازش می‌کنند و همچنین به دلیل فعالیت هر Validator روی تعدادی از شاردها و نه کل آن‌ها، باعث کاهش بار پردازشی Validatorها می‌شود. راهکار دیگر استفاده از روش‌های مقیاس‌پذیری off-chain یا خارج از زنجیره‌ی اصلی است. فناوری‌های متعددی از جمله Rollupها، Sidechain، Validium، Plasma و … به این دسته تعلق دارند که گروهی از آن‌ها که امنیت خود را با استفاده از زنجیره‌ی اصلی اتریوم تامین می‌کنند به عنوان راهکارهای لایه دو شناخته می‌شوند. Optimism که به دسته‌ی Optimistic Rollupها تعلق دارد از جمله‌ی راهکارهای لایه دویی است. پس از ظهور راهکارهای لایه دو و به خصوص rollup ها، استفاده از این پروژه‌ها نیز به بخشی از نقشه راه مقیاس‌پذیری اتریوم اضافه شد و شبکه‌ی اصلی اتریوم نیز بلاکچین لایه 1 نامیده شد.

Optimstic and Zero-Knowledge Rollups

همان‌طور که گفته شد در صورتی که راهکاری پردازش تراکنش‌ها را به صورت خارج از زنجیره‌ی اصلی انجام دهد ولی امنیت خود را به صورت مستقل تامین نکند و برای تامین امنیت به زنجیره‌ی اصلی وابسته باشد، راهکار لایه دویی نامیده می‌شود. دسته‌ی مهمی از راهکارهای لایه دویی به Rollupها موسوم هستند. Rollup در لغت به معنای “جمع کردن” است. عملکرد این پروژه‌ها به صورت ساده به این صورت است که تک تک تراکنش‌های کاربران به صورت off-chain(خارج از بلاکچین اصلی اتریوم) اجرا می‌شوند، سپس تمامی آن‌ها تجمیع شده و در قالب یک تراکنش به شبکه‌ی اتریوم بازگردانده می‌شوند. با توجه به اینکه در این روش، داده‌های تراکنش‌ها درون شبکه‌ی اتریوم نیز قرار می‌گیرند، امکان استفاده از امنیت درونی شبکه‌ی اتریوم برای این فناوری‌ها فراهم می‌شود. در واقع تمامی تراکنش‌های کاربران توسط Sequencerهای لایه دو اجرا می‌شوند و سپس نسخه‌ی بسیار فشرده‌ای از آن‌ها توسط Sequencer به شبکه‌ی اصلی اتریوم ارسال می‌شود که منجر به کاهش تعداد تراکنش‌های شبکه‌ی اصلی، و همچنین تقسیم هزینه‌ی بالای تراکنش روی شبکه‌ی اصلی میان تعداد زیادی کاربر می‌شود.

Rollupها با توجه به روش تایید و ارسال تراکنش‌ها به دو دسته‌ی Optimistic Rollup و Zero-Knowledge Rollup تقسیم می‌شوند. از جمله راهکارهای فعال Optimistic Rollup می‌توان به پروژه‌های Optimism و Arbitrum و از جمله راهکارهای فعال Zero-Knowledge نیز می‌توان به پروژه‌ی StarkNET اشاره نمود. البته Arbitrum هنوز توکنی منتشر نکرده است و توکن StarkNET نیز هنوز قابل معامله نیست.

تفاوت اصلی میان Optimistic Rollup و ZK-Rollup در نحوه‌ی تایید تراکنش‌ها توسط آن‌هاست. برخلاف ZK-Rollupها که اثبات اعتبار(Proof of Validity) تراکنش‌های Off-Chain را به لایه یک ارسال می‌کند، Optimistic Rollup همان‌طور که از نام آن‌ها برمی‌آید(Optimistic به معنی خوش‌بینانه است) بنا را بر صحیح بودن تمامی تراکنش‌ها قرار می‌دهد و اثبات اعتبار هر دسته از تراکنش‌ها را به لایه‌ی اصلی ارسال نمی‌کند. بنابراین، داده‌ی تجمیع‌شده‌ی تراکنش‌ها توسط لایه دو بدون هیچ محاسبه‌ی اضافه‌ای به شبکه‌ی اصلی اتریوم ارسال می‌شود که مقیاس‌پذیری را به شدت افزایش می‌دهد. پس از ارسال دیتای فشرده‌ی تراکنش‌ها به شبکه‌ی لایه یک، مهلتی برای بررسی و اعتراض به هریک از تراکنش‌های انجام شده توسط تمامی کاربران وجود خواهد داشت که Challenge Period نامیده می‌شود. کاربران معترض می‌توانند با محاسبه‌ی Fault Proof  به بررسی وجود هرگونه تراکنش تقلبی بپردازند. در صورت موفق بودن Fault Proof، Rollup مجددا تراکنش‌های صحیح را اجرا کرده و Sequencer که تراکنش تقلبی را ثبت کرده است، جریمه خواهد شد. در صورت عدم اثبات تقلب، پس از پایان Challenge Period، تمامی تراکنش‌ها موفق و غیرقابل تغییر در نظر گرفته خواهند شد.

Optimism

پروژه‌ی Optimism توسط Jinglan Wang، Karl Floersch و Benjamin Jones در سال 2020 راه‌اندازی شد. این پروژه در واقع جایگزین پروژه‌ی غیرانتفاعی Plasma Group شد که در ژانویه‌ی 2020 اعلام کرده بود که فعالیت‌های خود را متوقف می‌کند. به گفته‌ی مدیر IDEO Colab که همراه با Paradigm سرمایه‌ای 3.5 میلیون دلاری در اختیار تیم  Optimism در ابتدای راه‌اندازی قرار دادند، تیم توسعه‌ی Plasma Group به این نتیجه رسیده بود که بازار خواهان فناوری که در حال توسعه‌ی آن بودند نیست و به همین دلیل با راه‌اندازی Optimism به سمت Optimistic Rollups حرکت کردند. پس از تعطیلی Plasma Group برخی از جمله یکی از مدیران Dragonfly Capital اعلام کردند که فناوری Plasma برای ایجاد مقیاس‌پذیری در اتریوم به پایان خود رسیده است. نکته‌ی جالب این است که بنیاد Optimism تلاش چندانی برای برجسته کردن بنیان‌گذاران و اعضای تیم انجام نمی‌دهد.

تولید بلاک‌های Optimism در حال حاضر تنها توسط یک Sequencer انجام می‌شود که در اختیار بنیاد Optimism است. این Sequencer وظیفه‌ی تایید تراکنش و به‌هنگام‌سازی وضعیت بلاک‌چین، ساخت و اجرای بلاک‌های لایه دو و ارسال تراکنش‌ها به لایه یک را بر عهده دارد. بنیاد Optimism اعلام کرده است که هدفش عدم تمرکز Sequencerها و ایجاد امکان فعالیت هر کاربر به عنوان یک Sequencer است. پس از اجرای این برنامه، در هر بازه‌ی زمانی تنها یک Sequencer فعال خواهد بود ولی مسئولیت اجرای تراکنش‌ها میان Sequencerهای مختلف با فرکانس خاصی جابجا خواهد شد. البته مکانیزم این جابجایی هنوز به طور دقیق مشخص نیست ولی دو مکانیزم اقتصادی و حکمرانی را شامل می‌شود. هدف مکانیزم اقتصادی ایجاد رقابت میان Sequencerها و ارسال مازاد سود Sequencer به پروتکل توسعه‌ی شبکه و هدف مکانیزم حکمرانی جلوگیری از ترجیح منافع کوتاه‌مدت به بلندمدت توسط Sequencerهاست. در صورت اجرای این برنامه، هدف بعدی فعالسازی چند Sequncer همزمان است که امکان اجرای آن با یک مکانیزم اجماع Byzantine Fault Tolerant(BFT) وجود خواهد داشت که ساختار شبکه را مشابه بلاکچین‌های لایه یک خواهد نمود.

در حال حاضر، دو راه برای ارسال توکن‌ها از لایه 2 به لایه 1 وجود دارد. راه اول، استفاده از Gateway خود Optimism است که آزادسازی کامل توکن به دلیل اجرای فرآیند Fault Proof  7 روز زمان می‌برد. راه دوم استفاده از Bridgeهای مستقل است که هزینه‌ی بالاتری دارد ولی اجرای آن سریعتر است. این Bridgeها خود صحت تراکنش‌ها را بررسی می‌کنند و سپس ریسک مواجه شدن تراکنش‌ها با Fault Proof را پذیرفته و در شبکه‌ی اصلی، توکن مورد نظر را تحویل می‌دهند. کارمزد این Bridgeها به دلیل ریسک بیشتر، بالاتر از Gateway خود پروژه است.

مقدار	پارامتر
0.954 $	قیمت
203,209,000	ارزش بازاری
214,748,000	تعداد توکن در گردش
4,294,967,000	تعداد کل توکن
4,064,185,000	FDV
2%	تورم سالانه

نحوه توزیع توکن‌ها

برنامه اولیه‌ای که برای توزیع توکن‌ها در نظر گرفته شده است به صورت زیر است:

–  20% برای سیستم توزیع پاداش به کالاهای عمومی که طی این برنامه این توکن‌ها به تامین کنندگان خدمات بر روی شبکه Optimism می‌رسد که البته تصمیم‌گیری دقیق در مورد نوع توزیع آن به صورت فصلی و با رای‌گیری از هولدرهای این توکن از طریق بخش Citizens’ House پروتکل حاکمیتی شبکه صورت می‌گیرد.

-25% برای تامین سرمایه پروژه که برای گسترش سیستم و توسعه دهندگانی که به ارتقا شبکه کمک می‌کنند مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این 25% به طور جزئی به شکل زیر تقسیم می‌شود: 5.4% برای Governance Fund که به پروژه‌هایی اطلاق می‌شود که برای اکوسیستم Optimism کاربرد و ارزش افزوده‌ای ایجاد می‌کنند.  5.4% از این توکن‌ها به عنوان Partner Fund توسط بنیاد Optimism برای رشد و ارتقای اکوسیستم به پروژه‌های با پتانسیل بالا برای ایجاد همکاری داده می‌شود.  5.4% برای تامین‌کنندگان سرمایه اولیه پروژه.  8.8% ذخیره برای برنامه‌های رشد و ارتقای اکوسیستم در آینده.

-17% برای سرمایه‌گذاران اولیه پروژه که همگی به مدت 1 سال در شبکه قفل شده و پس از آن به مرور زمان طبق برنامه‌ای که در نمودار مشاهده‌ می‌کنید آزاد می‌شوند. ((Sugar Xaddies

–   19% برای توسعه‌دهندگان و شرکای تجاری پروژه که از ابتدای بر روی توسعه‌ی شبکه متمرکز بوده‌اند. این بخش نیز به مدت 1 سال قفل خواهد بود.

-19% برای ایردراپ که 5% از آن در مرحله اول ایردراپ توزیع شده و 14% باقی مانده در مراحل بعدی طبق تصمیم‌گیری تیم Optimism به شرکت کنندگان تعلق خواهد گرفت.

زمان‌بندی توزیع توکن‌ها

-در نمودار روبرو برنامه زمانی آزادسازی هر کدام از این بخش‌ها را می‌توان مشاهده کرد که تنها در پایان سال ابتدایی، نزدیک به 50% از توکن‌ها به گردش در خواهد آمد. اما طبق اطلاعات منتشره از سوی CoinGecko و CoinmarketCap تنها نزدیک به 5% از آنها در حال گردش است که با برنامه زمانی منتشره از سوی تیم پروژه در تناقض است. ریشه این تناقض را می‌توان در آدرس‌های نگهدارنده این توکن بررسی نمود. مشکلی که در آدرس‌های این توکن وجود دارد، عدم قفل شدن توکن‌های خارج از گردش در قراردادهای هوشمند است. یعنی بر خلاف اکثر پروژه‌ها، در این پروژه توکن‌هایی که خارج از گردش هستند، صرفا در آدرس‌های عادی نگهداری می‌شوند که کلید خصوصی آنها در اختیار صاحبان پروژه است.

دوره‌های جذب سرمایه

این پروژه در سه مرحله و در مجموع 178.5 میلیون دلار سرمایه جذب کرد که به ترتیب به آنها اشاره می‌کنیم:

دوره سرمایه گذاری اولیه که در تاریخ 15 ژانویه سال 2020 صورت گرفت و طی آن 3.5 میلیون دلار توسط Paradigm و IDEO Colab Ventures جذب سرمایه صورت گرفت.

دوره A جذب سرمایه که در تاریخ 24 فوریه سال 2021 صورت گرفت و طی آن 25 میلیون دلار توسط A16Z و Wintermute Trading و Nascent جذب سرمایه صورت گرفت.

دوره B جذب سرمایه که در تاریخ 17 مارچ سال 2022 صورت گرفت و طی آن 150 میلیون دلار توسط A16Z و Wintermute Trading و Paradigm و Nascent جذب سرمایه صورت گرفت.

مشکلات پرداخت ایردراپ مرحله اول

مرحله اولیه ایردراپ و لانچ شدن توکن OP با مشکلات فراوان و عجیبی همراه بود که به صورت گزیده در این قسمت به آن اشاره خواهیم کرد. در روز 31 می برخی کاربران قادر بودند تا توکن‌های خود را زودتر از زمان مقرر و قبل از اعلام رسمی جهت برداشت توکن‌ها، برداشت کنند و با توجه به اینکه امکان معامله آن در برخی پلتفرم‌ها از جمله صرافی متمرکز Kucoin و صرافی غیر متمرکز UniSwap در آن روز وجود داشت، برخی کاربران با دریافت زودتر توکن‌ها و فروش فوری آنها باعث ایجاد ریزش قیمتی شدید در این توکن شدند. حتی وخامت اوضاع به جایی رسید که طبق اعلام تیم پروژه برای نزدیک به 5 ساعت، شبکه برای انجام تراکنش‌ها با مشکل روبرو شده بود.

حاکمیت پروژه

OP یک توکن ERC-20 و توکن حاکمیتی پروژه‌ی Optimism است که در تاریخ 31 می سال 2022 راه اندازی شده است. Optimism Collective نیز مجموعه‌ای از شرکت‌ها، انجمنها و شهروندانی است که با همکاری یکدیگر به ایجادکنندگان کالاهای عمومی روی شبکه‌ی Optimism پاداش می‌دهند. منطق Optimism Collective برای پاداش‌دهی، میزان کاربرد کالای عمومی در میان دیگر کالاهای عمومی تولید شده است. در واقع، به جای اینکه پیش از توسعه‌ی پروژه‌ها روی شبکه، حدس زده شود که این پروژه چه میزان ارزش خلق کرده است، پس از پایان توسعه‌ی آن و مشخص شدن کاربرد آن، این تصمیم اتخاذ شده و مفیدترین کالای عمومی پاداش دریافت خواهد کرد. حاکمیت این فرآیند تخصیص پاداش‌ها از دو بخش تشکیل شده است: Token House و Citizen House. 

Token House هم‌زمان با ایجاد توکن و توزیع آن میان کاربران از طریق اولین Airdrop ایجاد شد. دارندگان توکن OP به عنوان اعضای Token House مسئول ثبت، ارزیابی و رای دادن به انواع مختلفی از پیشنهادهای حاکمیتی هستند. این افراد می‌توانند به طور مستقیم در فرآیند رای‌گیری شرکت کنند یا حق رای‌ خود را به دارنده‌ی توکن دیگری تفویض کند. این افراد مسئولیت تصمیم‌گیری در مورد تخصیص Governance Fund(5.4% از کل توکن‌های OP) میان پروژه‌های مختلف شبکه، تغییرات پروتکل، نرخ تورم و … را دارند.

از سوی دیگر، Citizens’ House به عنوان آزمایشی برای حاکمیت توسط آحاد مردم و تامین سرمایه‌ی کالاهای عمومی پس از ایجاد، توسط پروژه معرفی شده است. این بخش از حاکمیت مسئولیت تصمیم‌گیری در مورد پاداش‌دهی به کالاهای عمومی را بر عهده دارد. سرمایه‌ی لازم برای این کار از 20% توکن‌های  OP  که در ابتدا به این امر تخصیص یافته‌اند و بخشی از درآمد پروتکل Optimism که به این امر تخصیص می‌یابد، تامین می‌شود. در سال 2021 این فرآیند که به RetroPGF موسوم است، برای اولین بار انجام شد و در طی آن 1 میلیون دلار به 58 پروژه‌ی فعال شبکه تخصیص یافت. RetroPGF 2 نیز در حال حاضر در حال اجراست و در طی آن 10 میلیون توکن OP توزیع می‌شود  و پایان آن نیز در ژانویه‌ی 2023 خواهد بود.

آدرس‌های بزرگ

طبق دیتای سایت Etherscan از میان آدرس‌های مقابل که بزرگترین هولدرهای این توکن را تشکیل می‌دهند، تنها برای 2 آدرس اول تگ قرارداد هوشمند در نظر گرفته شده است.

اما با توجه به برنامه زمانی آزادسازی تعیین شده توسط تیم پروژه و میزان موجودی در گردش که توسط پلتفرم‌های مختلف از این پروژه گزارش شده است، کاملا واضح است که نمی‌توان باقی آدرس‌های بزرگ را نیز آدرس‌های شخصی در نظر گرفت و برخی از آنها را می‌توان مربوط به توکن‌های آزاد نشده‌ای که هنوز در اختیار صاحبان پروژه هستند، در نظر گرفت.

شماره	میزان موجودی	درصد از موجودی کل
1	1,245,540,355	29%
2	1,197,324,666	27.8%
3	219,320,032	5.1%
4	174,161,584	4%
5	118,159,036	2.75%
6	91,102,849	2.12%
7	59,894,608	1.39%
8	54,231,563	1.26%
9	50,000,000	1.16%
10	29,223,546	0.68%

Optimism

شکل سمت راست، کاربران فعال روزانه‌ی اپتیمیزم(بنفش) و کارمزد دریافتی توسط شبکه(سبز) را نشان می‌دهد. همان‌طور که مشاهده می‌شود، تعداد کاربران از جولای 2022 تا اکتبر 2022 افزایش یافته ولی از نوامبر روند افزایشی آن شدت گرفته است. کارمزد شبکه نیز در صورت در نظر نگرفتن افزایش شدید آن در اوایل نوامبر، در کل بازه صعودی بوده است. از کل کارمزد پرداخت شده، حدود 75% آن به Validatorهای شبکه‌ی اتریوم و 25% آن به Sequencer شبکه‌ی Optimism می‌رسد

تعداد تراکنش‌هایپروژه‌های لایه دو و شبکه‌ی اصلی اتریوم

شکل سمت راست، پروژه‌های لایه دوی شبکه‌ی اتریوم و tps روزانه‌ی هریک از آن‌ها را نشان می‌دهد. همان‌طور که مشاهده می‌شود در میان تمامی لایه دوها، Optimism بیشترین tps را در روز گذشته با 5.39 تراکنش در ثانیه داشته است. Arbitrum، دیگر پروژه‌ی Optimistic Rollup با 2.41 تراکنش در ثانیه رتبه‌ی دوم را دارد. با این حال، tps شبکه‌ی اصلی اتریوم در روز گذشته برابر 10.02  بوده است که تقریبا دو برابر tps Optimism است. با این حال، همان‌طور که شکل سمت چپ نشان می‌دهد، مجموع tps لایه دویی‌ها تقریبا از نیمه‌ی اکتبر 2022 از tps شبکه‌ی اصلی اتریوم پیشی گرفته است.

تحلیل تکنیکال

OP/USDT

این ارز در حال حاضر پایینتر از قیمت عرضه اولیه آن در حال معامله است و پس از عرضه آن در بازار یک روند ریزشی را تجربه کرده و نتوانسته خود را به آن قیمت بازگرداند.

در حال حاضر قیمت در یک الگوی مثلث تراکمی قرار گرفته و شکست هریک از دو روند صعودی و نزولی داینامیک در این ارز که در نمودار مشخص شده‌اند، می‌توانند مشخص کننده حرکت بعدی قیمت باشند. در صورت شکست مقاومت داینامیک، قیمت می‌تواند به سمت مقاومت استاتیک در محدوده 1.362 تا 1.478 دلار حرکت کرده و در صورت از دست رفتن حمایت داینامیک، حرکت قیمت به سمت حمایت استاتیک در محدوده 0.625 تا 0.652 دلار بسیار محمتل به نظر می‌رسد.

نقاط ضعف

•توکنومیکس نسبتا مبهم

•

•عدم وجود کاربرد حیاتی برای توکن OP

•

•چندین اشتباه فاحش و صدمه دیدن وجهه‌ی تیم

•عدم ایجاد درآمد برای دارندگان توکن

نقاط قوت

•فناوری پیشرفته و کاهش زمان و هزینه‌ی تراکنش

•

•تیم توسعه‌ی باتجربه در زمینه‌ی فناوری‌های لایه دو

•

•نقش داشتن در فرآیند آتی مقیاس‌پذیری اتریوم

•

•فرآیند حاکمیت خلاقانه

•

•پیشگام بودن در میان پروژه‌های لایه دویی

نتیجه‌گیری

فناوری مورد استفاده‌ی این پروژه، با وجود نیاز به پژوهش بیشتر در زمینه‌ی جلوگیری از تقلب در Optimistic Rollups، نقطه‌ی قوت پروژه محسوب می‌شود. همچنین، با توجه به اینکه برنامه‌ی فعلی اتریوم برای افزایش مقیاس‌پذیری، نقش مهمی برای Rollupها قائل شده است، در صورت موفقیت Optimism در جنگ Rollupها آینده‌ی مناسبی برای آن مورد انتظار خواهد بود.

در زمینه‌ی توکنومیکس، این پروژه با ضعف‌هایی روبرو است. اشتباهاتی که در ابتدای راه‌اندازی توکن رخ دادند، اعتبار تیم توسعه و قیمت توکن را دچار کاهش نمود. همچنین، تعداد بسیار بالای توکن OP، اجازه‌ی رشد قیمتی قابل توجهی به آن نخواهد داد. از سوی دیگر، عدم ایجاد سود برای دارندگان توکن و در گردش بودن تنها 5% از کل توکن‌ها، می‌تواند منجر به فشار در سمت عرضه و در نتیجه کاهش بیشتر قیمت این توکن شود.