اخبار و رویدادها

قوانین سخت‏گیرانه برای صنعت ارزهای دیجیتال:

رئیس جمهور ایالات متحده، پس از فروپاشی FTX، خواستار ایجاد مقررات سخت‌تر برای ارزهای‌دیجیتال شده است، رهبران کشورها در نشست سران G20، از پیشنهاد اجرای یک چارچوب بین‌المللی برای قوانین ارزهای‌دیجیتال استقبال کردند.

همچنین کشورها در حال اجرای قوانین سخت‌تر برای ارز‌های دیجیتال هستند، چون سقوط دومین صر‌افی بزرگ ارزهای‌دیجیتال، بر بازار کر‌یپتو و اعتماد سرمایه‌گذاران تاثیر منفی داشته است.

آپدیت در کیف‏ پول کاردانو:

Typhon، کیف پول کاردانو، به‌روزرسانی شد و چندین ویژگی جدید به آن اضافه شد، این کیف‌پول قابلیت تراکنش‌های چند آدرسی را به‌روزرسانی کرده است. قابلیت تراکنش‌های چند آدرسی به کاربران این امکان را می‌دهد که توکن ADA یا سایر ارزهای دیجیتال پشتیبانی‌شده را در یک تراکنش به چندین گیرنده ارسال کنند که در نتیجه کارمزد تراکنش‌ها کاهش می‌یابد.

تلاش Grayscale برای منتشر نکردن موجودی پرتفولیوی خود:

به دلیل اتفاقات اخیر برای صرافی FTX، بسیاری از صرافی‌ها و پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری، موجودی دارایی‌های خود را منتشر کردند اما صندوق سرمایه گذاری Grayscale در توییتر اعلام کرد که به‌دلیل موارد امنیتی، اطلاعات کیف‌پول‌های خود را در دسترس عموم افراد، قرار نخواهد داد.

استعفای کارمندان توئیتر:

اخیرا ایلان ماسک پیامی مبنی بر اضافه شدن ساعات کاری برای پیشرفت این شرکت به کارمندان ارسال کرد و اذعان داشت در صورت امضا نکردن این فرم، 3 ماه حقوق به کارمندان پرداخت نمی‏شود، در نتیجه نیویورک تایمز از استعفا 1200 کارمند خبر داد.

تقویم اقتصادی

سه‏شنبه، 22 نوامبر

ناحیه‏یورو: داده ابتدایی اعتماد مصرف‏کننده

ایالات‏متحده: شاخص تولیدی و خدماتی بانک فدرال ریچموند

چهارشنبه، 23 نوامبر

ایالات‏متحده: داده نهایی مجوزهای ساخت و ساز؛ فروش ماهانه خانه‌های جدید؛ مدعیان بیکاری (جدید، تداوم‌یافته و متوسط ماهانه)؛ داده ابتدایی PMI تولیدی، خدماتی و ترکیبی از S&P Global؛ داده نهایی مجموعه شاخص‌های دانشگاه میشیگان؛ سفارش ماهانه کالاهای با دوام؛  انتشار صورتجلسه FOMC

بریتانیا: داده ابتدایی PMI تولیدی، خدماتی و ترکیبی از S&P Global / CIPS

ناحیه‏یورو: داده ابتدایی  PMI تولیدی، خدماتی و ترکیبی از S&P Global

پنج‏شنبه، 24 نوامبر

ناحیه‏یورو: انتشار صورتجلسه ECB

جمعه، 25 نوامبر

ایالات‏متحده: داده نهایی نرخ رشد فصلی و سالانه تولید، ناخالص داخلی در سه ماهه سوم

گزارش برخی موسسات مالی

Blackrock

بلک‏راک در این هفته حجم سبد پرتفولیوی بلند مدت (5 ساله) خود را منتشر کرده و تغییرات آن در چند ماه اخیر را مورد بحث قرار داده‏است. در نگاه نخست مقدار دارایی خود را در بازار اعتبارات (IG) بیش از پیش افزایش داده، و با کاهش میزان دارایی خود در تمامی بخش‏های سهام آن‏ها را به حالت خنثی رسانده، این نشان‏ می‏دهد که در 5 سال اینده بلک‏راک دارایی‏های اعتباری و اسپردهای بالاتر را بر سهام ترجیح می‏دهد چون تاثیر رکود بر بازار سهام بیشتر از بازار اعتبارات است. انتظار بلک‏راک از تورم ثابت به نفع اوراق قرضه مرتبط با تورم است که هنوز قیمت‏گذاری نشده‏اند. به دلایل چالش‏های متعددی که برای دیگر اوراق قرضه وجود دارد، از جمله احتمال صرف ریسک الویت بلک‏رک اوراق قرضه مرتبط با تورم است. در آخر افزایش یک واحدی در بخش سهام بازارهای توسعه‏یافته از قسمت خنثی به این دلیل است که بلک‏راک انتظار دارد در نهایت بانک‏ها زندگی با تورمی ثابت و رکودی ملایم را بر رکود سنگین‏تر ترجیح دهند، دست از سیاست‏های انقباضی خود بردارند و ارزش‏گذاری‏های بلند مدت منصفانه‏ای اعمال کنند.

دلایل تغییرات اعمال شده در پرتفولیوهای بلک‏راک

.1همانطور که پیش‏تر اشاره شد، دوره رشد و تورم ثابت به پایان رسیده، و دوره جدیدتری اقتصاد را به دست گرفته و تمام طبقات دارایی را تحت تاثیر قرار داده، برای مثال، همبستگی قدیمی بین سهام و اوراق از بین رفته و باعث شده که اوراق به عنوان بخشی از پرتفولیو کمتر مورد توجه قرار بگیرد، همچنین احتمال درخواست صرف ریسک سرمایه‏گذاران در اوراق دولتی بلندمدت میان بحبوحه تورم و رکود، باعث کمتر شدن محبوبیت این رمزارز شده، اما اوراق قرضه دولتی با سررسید کوتاه وضعیت به مراتب بهتری دارند و برای جمع‏آوری کوپن و همچنین ورود به بازار اعتبار بهتر هستند. ترازنامه قوی بازار اعتبارات سبب شده که بلک‏راک پتانسیلی در درآمد این بازار ببیند.  

2 سه دلیل موجب شده که بلک‏راک دوره جدید و تورم را ماندگار ببیند: اولا رفتن جمعیت رو به پیری، و کم شدن نیروی کار که این روزها بازار کار را درگیر خود کرده و یکی از محدویت‏های اصلی در تولید است. دوما تغییرات ژئوپلیتیکی که زنجیره‏های تامین را تغییر می‏دهد. سوما گذار به کربن صفر، که درحال تشکیل بخش نوینی در صنعت است.

این دلایل بلک‏راک را قانع به اضافه کردن سرمایه‏گذاری خود در اوراق قرضه مرتبط با تورم کرده، قیمت‏ اعمال شده در این اوراق نشان از انتظار فعالان اقتصادی برای بازگشت تورم به سطوح قبل از کرونا دارد، اما این انتظارات به زودی تغییر خواهند کرد. 

. حتی در سال آینده هم انتظارات رکود اقتصادی و کاهش درآمد در شرکت‏ها در سهام قیمت‏گذاری نخواهد شد. به همین دلیل بلک‏راک در پرتفولیوی کوتاه مدت خود، این طبقه از دارایی را کم وزن نگه داشته است، اما در دیدگاه استراتژیک (بلند مدت) انتظار می‏رود بازدهی سهام بیشتر از درآمدهای ثابت باشد. به این دلیل که بالاخره بانک‏های مرکزی از تصور تورم پایین بدون رکود دست می‏کشند و زندگی با تورمی ثابت را به رکود عمیق ترجیح می‏دهند.

J.P Morgan

درحالی‏که تورم بالا، مصرف‏کننده را تحت فشار قرار داده، داده‏های اقتصادی اخیر هنوز انعطاف‏پذیری مصرف‏کننده را نشان می‏دهد.

گزارش‏ها نشان می‏دهد هزینه یک وعده شام شکرگزاری نسبت به سال گذشته 20 درصد بیشتر شده که موجب ناامیدی مصرف‏کننده می‏شود. علیرغم اینکه تورم بالاتر، هزینه‏های مصرف‏کننده، را تحت تاثیر قرار داده اما مصرف‏کننده هنوز خود را با قیمت‏های بالا وفق می‏دهد.

پس از بازنگری های صعودی نسبت به ماه های قبل، فروش خرده فروشی 1.3 درصد در اکتبر جهش کرد و بر اساس تورم تعدیل شده، فروش همچنان 0.8 درصد افزایش یافته‏است.

گروه کنترل خرده فروشی، که فروش گاز، مواد غذایی، خودرو و مواد را حذف می کند، نیز 0.7 درصد افزایش یافت.

امسال مصرف‏کنندگان محتاط تر شدند و در خرج کردن جوانب زیادی را می‏سنجند.

با توجه به نرخ پس‌انداز شخصی بسیار پایین و بالا رفتن اعتبار استفاده شده مصرف‌کننده، ما همچنان پیش‌بینی می‌کنیم که در سال 2023 فشار مصرف‌کننده کاهش یابد، اما آمریکایی‌ها باید بتوانند حداقل تا چند ماه آینده بخورند، بنوشند و شاد باشند.

CoinShares

•سرمایه‏های سازمانی در هفته گذشته مجموعا 44 میلیون‏دلار ورودی داشتند، بخش عمده (75 درصد) از این ورودی‏ها مربوط به صندوق‏های شورت بیتکوین بود که نشان‏دهنده احساسات بسیار منفی سرمایه‏گذاران بعد از فاجعه FTX است. مجموع دارایی‏های تحت مدیریت (AuM) اکنون به کمترین میزان خود در 2 سال اخیر رسیده و 22 میلیارد دلار است.

•از لحاظ منطقه‏ای، عمده ورودی‏ها به صندوق‏های شورت بیتکوین در ایالات‏متحده و اروپا بود، گرچه برخی از این صندوق‏ها شاهد خروجی‏هایی بودند که نشان‏دهنده اختلاف نظر بین برخی سرمایه‏گذاران است.

•بیتکوین این هفته، 14 میلیون‏دلار ورودی داشت اما وقتی با جریان ورودی عظیم به صندوق‏های شورت بیتکوین روبه‏رو شد، جریان خالص 4.3- میلیون دلار برآورد شد.

•AuM صندوق‏های شورت بیتکوین به 173 میلیون رسیده که نزدیک به (186 میلیون دلار) یعنی بالاترین عدد ثبت شده است.

•اتریوم این هفته، شاهد خروجی‏های جزئی در مجموع 0.8 میلیون‏دلار بود، بعلاوه صندوق‏های شورت این رمزارز بزرگترین جریان ورودی خود تاب‏حال را ثبت کردند. این احساسات منفی احتمالا نتیجه عدم اطمینان سرمایه‏گذاران به به‏روز رسانی شانگهای است، به روز رسانی که امکان برداشت دارایی‏ها سهامداران و دارایی های اتریوم هک شده توسط FTX را می‏دهد.

•تعداد زیادی از آلتکوین‏ها، به ویژه،  سولانا، ریپل، بایننس‏کوین، متیک، مجموعا 6 میلیون‏دلار خروجی داشتند.

بازارهای جهانی

دلار به ریال

اصلاح موقت دلار

قیمت دلار به ریال در بازار آزاد پس از ثبت سقف خود در محدوده 38 هزار تومان در دو هفته گذشته در حال اصلاح بوده و اکنون در کانال 35 هزار تومان به سر میبرد. با توجه به اینکه در هیچ یک از متغیرهای اقتصادی و بنیادی به سود ریال تغییری ایجاد نشده است و همچنان عوامل تضعیف کننده ریال پابرجاست و  کسری بودجه پتانسیل بدتر شدن را داراست میتوان گفت این اصلاح طبیعی قیمت دلار به ریال موقتی بوده و یک گام آن تا محدوده 35 هزار تومان انجام گرفته‏است. هرچند که در این محدوده دلار به ریال اگر ارزان نباشد، گران هم نیست اما در صورت ادامه اصلاح در گام دوم حوالی قیمت 33 هزار تومان را میتوان کف مستحکمی برای دلار دانست و افزایش تقاضا برای این ارز را در این محدوده پیش بینی کرد.

قیمت دلار در ابتدای سال 1401 روند صعودی خود را از کانال 25 هزار تومان آغاز کرد و با جهش 50 درصدی به کانال 33 هزار تومان رسید و پس از اصلاح در دو هفته گذشته اکنون 41 درصد بالاتر از قیمت ابتدای سال خود ایستاده است. همچنین کف 33 هزار تومان به معنای 30 درصد بالاتر از قیمت ابتدای سال است که با توجه به رشد نقدینگی و سایر پارامترهای اقتصادی که مکررا به آنها اشاره شده،قابل توجیه است.

هفته‌ی‌ آرام در سهام

بازار سهام در هفته گذشته عملکرد منفی اما متعادل را نمایش داد به طوری که شاخص S&P500 با اصلاحی آرام به محدوده 3900 که در گزارش هفته گذشته به آن اشاره شد پولبک زد. هرچند که افزایش تقاضا در این محدوده تنها توانست تا به اینجا از پایین رفتن بیشتر سهام جلوگیری کند اما به اندازه‌ای هم نبود که موجب رشد قابل توجه در قیمت‌ها شود.  در صورت ادامه روند اصلاحی در این هفته احتمال شکسته شدن محدوده 3900 واحدی و حرکت دوباره به سمت کف 3500 واحدی بیشتر از پیش است. همچنان محدوده‌ی 4000 تا 4100 واحدی مقاومتی مهم و تعیین کننده برای این شاخص و سهام موجود در آن به حساب می آید .

با توجه به فشار بانک‌های مرکزی با استفاده از سیاست‌های پولی به نظر نمیرسد در کوتاه مدت بتوان به آغاز یک روند صعودی قدرتمند در بازار سهام خوش بین بود از سوی دیگر با تغییر آرام شرایط اقتصادی از جمله کاهش تورم میتوان به حفظ کف های به ثبت رسیده در سال 2022 امیدوار بود.

بیتکوین، طلا، تکنولوژی

با فرض کریپتوها و به‌خصوص بیتکوین به عنوان یک دارایی قابل مقایسه با سایر کلاس‌های دارایی، میتوان جایگاه نسبی بیتکوین را با آنها ارزیابی کرد.

طلا به خاطر دارایی امن بودن و سهام تکنولوژی به دلیل ماهیتی تقریبا مشابه با رمزارزها دو کلاس دارایی به حساب می آیند که بیشتر از سایر دارایی‌ها با کریپتوها به خصوص بیتکوین مقایسه میشوند.

از این رو در نمودارهای سمت راست میتوان قیمت نسبی بیتکوین به اونس طلا و شاخص نزدک را مشاهده کرد.

پس از اتفاقات مربوط به صرافی FTX که موجب ریزش قیمت‌ها در بازار کریپتو شد و بیتکوین را به محدوده 15 هزار دلاری رساند، حالا نسبت قیمت بیتکوین به قیمت انس طلا و شاخص نزدک به اعدادی رسیده است که آخرین بار، اواخر سال 2020 با قدرت از آن عبور کرده بود و پس از آن هیچگاه این اعداد را ندیده بود.

با نگاه تکنیکالی به این نمودارها میتوان گفت در صورت ادامه بازار خرسی در ادامه سال و ابتدای سال 2023 پتانسیل ریزش بیشتر برای بیتکوین وجود دارد و اگر این پتانسیل را کاهش 33 درصدی برای قیمت بیتکوین به طلا و کاهش 18 درصدی برای بیتکوین به نزدک در نظر بگیریم میتوان قیمت 10 الی 12 هزار دلاری را برای بیتکوین تخمین زد که در صورت وقوع، با این تحلیل این قیمت‌ها برای خرید جذاب به حساب می آیند. 

نمودار قیمت نسبی بیتکوین به طلا

نمودار قیمت نسبی بیتکوین به شاخص نزدک

تحلیل تکنیکال

BTC/USDT

پس از ریزش قیمت بیتکوین تا 16 هزار دلار در هفته گذشته و کافی نبودن قدرت خریداران در این ناحیه و تشکیل ناحیه رنج قیمتی میان مدت بالای حمایت 16 هزار دلار، قیمت موفق به تشکیل الگوی برگشتی صعودی مناسب نشد و ریسک ریزش قیمت بیتکوین همچنان به قوت خود باقیست.

در تایم فریم 4 ساعته و پایین‌تر، قیمت با شکست حمایت 16 هزار دلار به سمت پایین نشانه ادامه دار بودن روند نزولی را از خود بروز می‌دهد که در صورت اتقاق افتادن این سناریو، ناحیه 14500 دلار می‌تواند به عنوان حمایت مینور عمل کند.در تایم فریم‌های پایین‌تر پتانسیل شروع موج صعودی کوتاه مدت و تبدیل شکست حمایت 16 هزار دلار به یک شکست جعلی مشاهده می‌شود که این سناریو در صورت تثبیت قیمت بالاتر از 15900 دلار و تغییر روند در تایم فریم های پایین‌تر فعال می‌شود.

ETH/USDT

در تایم فریم های بلند مدت و میان مدت روند حرکت قیمت اتریوم کاملا نزولی است و قیمت در حال حرکت به سمت ناحیه حمایتی 1000 تا 1050 دلار است که این ناحیه برای قیمت اتریوم دارای اهمیت است و می‌تواند باعث تغییر جهت روند شود.

بررسی حرکات قیمت در این ناحیه حائز اهمیت است و در صورت مشاهده قدرت خرید مناسب در این ناحیه و تشکیل الگوی برگشتی، امکان تغییر روند میان مدت به صعودی از این نایه وجود دارد، اما روند مارکت همچنان نزولی است و امکان از دست رفتن این حمایت و ریزش قیمت تا 850 دلار هم وجود دارد، پس بهتر است برای خرید در این ناحیه این ریسک را هم در نظر گرفت و منتظر نشانه‌های تغییر روند ماند.

ETH/BTC

ساختار حرکتی بلند مدت این جفت ارز نشان دهنده روند نزولی در غالب موج اصلاحی است و در حال حاظر به نظر می‌رسد این موج نزولی ادامه دار باشد و تا نواحی مشخص شده با رنگ ابی پایین بیاید.

در صورت رسیدن قیمت به نواحی مشخص شده که دارای همپوشانی با لول های 0.618 و 0.786 فیبوناچی هم هستند و تشکیل الگو‌های برگشتی مناسب، پتانسیل تغییر روند برای این جفت ارز وجود دارد، در غیر این صورت روند نزولی همچنان ادامه خواهد داشت.

قیمت سربه‌سر هولدرهای کوتاه مدت و میان مدت

هولدرهای 1 روز تا 1هفته: 17,291 دلار

هولدرهای 1  هفته تا 1ماه: 20,388 دلار

هولدرهای 1 تا 3 ماه: 20,026 دلار

هولدرهای 3 تا 6 ماه: 23,311 دلار

نگاهی به دسته آدرس‌های مختلف

با بررسی دسته آدرس‌های مختلف طی هفته‌های گذشته، شاهد افزایش در دسته‌های 10 بیتکوینی و همچنین 10 هزار بیتکوینی هستیم، در مقابل آدرس‌های 1000 بیتکوینی و 100 بیتکوینی با کاهش همراه بوده‌اند. از بررسی تاریخی این دسته‌ها و نوع تغییرات آن‏ها، می‌توان انتظار داشت که فشار فروش در بازار هرچند با قدرتی کمتر اما کماکان ادامه دار باشد.

کاهش موجودی‌های با طول عمر بیش از 6 ماه

در هفته گذشته و از 18 نوامبر، شاهد کاهش چشمگیر در میزان موجودی‌های با طول عمر بیش از 6 ماه بوده‌ایم.

با بررسی بیشتر متوجه می‌شویم که این کاهش موجودی ناشی از جابجایی 65 هزار بیتکوین 1 تا 2 ساله بود که این بیتکوین‌ها به صرافی‌های مشتقه منتقل شدند.

ورودی و خروجی صرافی‌های مشتقه

در هفته گذشته و در روز 18 نوامبر، تعداد 128 هزار و 500 بیتکوین به صرافی‌های مشتقه واریز شدند که پس از مدت بسیار کوتاهی 50,000 کوین از آنها دوباره به بیرون صرافی منتقل شدند و در مجموع باعث افزایش نزدیک به 80 هزارتایی میزان بیتکوین‌های موجود در صرافی‌های مشتقه شدند که بخشی از این جابجایی‌ها را نیز در صفحه قبلی مورد بررسی قرار دادیم.

ورود بیتکوین به صرافی‌های مشتقه می‌تواند نشانه‌ای برای حرکت قیمت در هر جهتی قلمداد شود اما در مورد جهت آن نمی‌توان با قطعیت صحبت نمود.

شاخص پریمیوم صرافی کوین‌بیس

این شاخص که نشان دهنده فاصله قیمتی بیتکوین در صرافی کوین‌بیس و صرافی بایننس است، به سطوح بسیار منفی رسیده است که نشان می‌دهد قیمت بیتکوین در صرافی‌ کوین‌بیس به طور مداوم در طول 2 هفته‌ی گذشته کمتر از قیمت آن در صرافی بایننس بوده است که این مورد نشان دهنده فشار بیشتر فروشندگان بیتکوین در صرافی کوین‌بیس است،که عموم آنها را معامله‌گران آمریکایی تشکیل می‌دهند.

شروع تغییر فاز هولدرهای بلندمدت و کوتاه‌مدت؟

طی هفته‌های اخیر شاهد تغییری در میزان موجودی هولدرهای کوتاه‌مدت و بلندمدت بودیم، به طوری که طی این تغییر 240 هزار بیتکوین متعلق به هولدرهای بلندمدت،  وارد دسته کوتاه‌مدتی شدند. از لحاظ تاریخی، این جابجایی کوین‌ها بین هولدرهای بلندمدت و کوتاه‌مدت، ناشی از ایجاد دوباره جذابیت در انتهای بازار نزولی برای معامله‌گران و همچنین ورود معامله‌گران جدید به بازار بوده و عموما این اتفاق باعث رشد قیمتی و اتمام فاز نزولی در بازار بوده است.

در بررسی این نمودار، تاثیر بسیار بلندمدت آن بر بازار و همچنین تداوم این تغییر فاز بسیار حائز اهمیت است.

منفی شدن دوباره‌ی فاندینگ‌ریت اتریوم

فاندینگ‌ریت اتریوم که در ماه سپتامبر و در پی انجام آپدیت مرج در این شبکه، به سطوح تاریخی رسیده بود، بار دیگر در سطوح بسیار منفی به سر می‌برد. این تداوم فاندینگ‌ریت در سطوح منفی نشان دهنده سنگینی قابل توجه معاملات شورت در بازار اتریوم است که بار دیگر نیز تفاوت فاندینگ‌ریت اتریوم و بیتکوین را بسیار بالا برده است. (نمودار پایین)

برخی اخبار و شایعات پیرامون این اتفاق حاکی از انجام این معاملات شورت توسط هکر صرافی FTX است اما صحت این موضوع در حال حاضر قابل تایید نمی‌باشد.

جمع‌بندی

با توجه به دیتای موجود، در حال حاضر قیمت شانس عبور از حمایت‌های آنچینی را دارد، اما انجام این کار بستگی به اخبار آینده در مورد صرافی‌های متمرکز و همچنین دیتاهای اقتصادی آینده‌ی آمریکا خواهد داشت و احتمال حفظ ناحیه فعلی برای قیمت در صورت عدم انتشار اخبار منفی تا انتشار داده تورم ماهانه آمریکا وجود خواهد دارد.

معاملات آپشن

همان‌طور که در تصویر بالا مشاهده می‌شود، از نظر پریمیوم پرداختی، بازار تقریبا تحت سلطه‌ی کامل قراردادهای put است. نسبت put/call بر اساس پریمیوم نیز به مقدار بسیار بالای 4.76 رسیده است. سررسیدهای مهم فعلی به ترتیب ارزش قراردادهای باز متعلق به 30 سپتامبر با حدود 142 میلیون و 25 نوامبر با حدود 40 میلیون دلار است. نکته‌ی جالب اینکه نسبت p/c برای این دو سررسید بسیار بالاتر از نسبت p/c برای سایر سررسیدهاست. این عدد برای سررسید 25 نوامبر حدود 38 و برای 30 دسامبر حدود 19 است که به معنی پیش‌بینی منفی بازار برای یک ماه باقیمانده از 2022 است. البته، باید توجه داشت که در بازه‌های بلندمدت امید به صعود بازار همواره در بازار آپشن وجود داشته است.

حجم معاملات آپشن نیز، پس از تجربه‌ی یک کاهش نسبتا زیاد در تاریخ‌های 20 و 21 نوامبر، مجددا افزایش یافته است. این افزایش هرچند برای سررسیدهای روزانه، هفتگی و ماهانه افزایش یافته است ولی این افزایش برای سررسیدهای ماهانه بالاتر است و این آپشن‌ها بیشترین حجم معاملات در 24 ساعت گذشته را تشکیل داده‏اند. حجم معاملات بیتکوین در طی این زمان حدود 348 میلیون دلار است.

برای اتریوم نیز، قراردادهای پوت تسلط نسبتا کاملی بر بازار دارند. بیشترین پریمیوم پرداختی متعلق به سررسید 30 دسامبر و سپس 25 نوامبر با حدود 118 و 54 میلیون دلار است. نسبت p/c برای 30 دسامبر حدود 13.75 و برای 25 نوامبر حدود 100 است، در حالی که نسبت p/c برای تمامی سررسیدها 5.88 است. همان‌طور که در مورد بیتکوین گفته شد، این نسبت‌ها نشان‌دهنده‌ی دیدگاه منفی  شدید در کوتاه مدت(پایان 2022) و دیدگاه منفی نسبتا کمتر در بلندمدت(نیمه‌ی 2023) است.

حجم معاملات آپشن نیز در اتریوم مشابه بیتکوین، پس از کاهش در 20 و 21 نوامبر، مجددا در 22 نوامبر افزایش یافته است که افزایش حجم معاملات آپشن‌های ماهانه بیش از حجم معاملات آپشن‌های روزانه و هفتگی است. حجم معاملات اتریوم در 24 ساعت گذشته حدود 345 میلیون دلار بوده است.

پرونده ویژه

Lisk

پروژه Lisk در سال 2016 فعالیت خود را به عنوان بلاکچین اثبات سهام با امکان نمایندگی نماینده

(Delegated proof of stake) برای توسعه دهندگان JavaScript آغاز کرد.

هدف این پروژه جذب 100,000,000 کاربر در کریپتو و وب 3 به عنوان بلاکچین پیشرو است که با   JavaScript SDK توسعه داده می‌شود.

Lisk SDK  که در سال 2019 منتشر شد، به توسعه دهندگان این امکان را می دهد تا بلاک چین های ویژه‌ برای کاربری‌های خاص را به طور کامل در جاوا اسکریپت، پرکاربردترین زبان برنامه نویسی در جهان، بسازند. به لطف مقیاس پذیری و انعطاف پذیری زنجیره های جانبی، توسعه دهندگان می توانند برنامه های بلاک چین خود را به طور کامل پیاده سازی و سفارشی کنند.

پلتفرم اپلیکیشن بلاکچین لیسک که قرار است در سال 2022 منتشر شود، امکان همکاری بین تمام بلاکچین های ویژه برنامه‌های ساخته شده با Lisk SDK  را فراهم می کند. به عبارت دیگر، کاربران می توانند از برنامه های بلاکچین  DeFi،NFT  یا  Metaverseدر Lisk استفاده کنند.

همانطور که پیشتر اشاره شدLisk  از الگوریتم Delegated Proof of Stake (DPoS) برای رسیدن به اجماع استفاده می کند. اجماع DPos در چندین ارز دیگر مانند  EOSو Tronاستفاده شده است. هر دارنده توکن LSK می تواند به حداکثر 101 نماینده رای دهد، که وزن رای توسط موجودی حساب مشخص می شود. 101 نماینده با بیشترین وزن کلی نمایندگان فعال نامیده می شوند. این نمایندگان فعال بلوک‌های جدیدی را ایجاد می‌کنند که به زنجیره بلوکی  Liskاضافه می‌شوند و توسط هر گره در شبکه تأیید می‌شوند. هر حسابی می‌تواند نماینده شود، اما تنها 101 حسابی که بیشترین رای را بر اساس سهام دارند، مجاز به ایجاد بلوک هستند. ایجاد کنندگان بلاک های جدید تا رسیدن عدد بلاک به 1,451,520

5 توکن Lisk پاداش دریافت میکنند و با بالا رفتن هر 3 میلیون عدد بلاک ریوارد هر بلاک یک توکن کاهش میابد. در حال حاضر، در بلاک شماره 20،175،530، به ازای هر بلاک یک LSK به عنوان پاداش به ثبت‌کننده‌ی بلاک تعلق می‌گیرد.

بنیان‌گذاران و بنیاد Lisk

Max Kordek که در 24 سالگی دانشگاه را رها کرده و به کمک Oliver Beddows، Lisk را در 2016 تاسیس کرد، به عنوان یکی از کهنه کاران صنعت بلاکچین در سال 2016 پروژه Lisk را راه اندازی کرد. این پروژه توانست 14,000 بیتکوین سرمایه جذب کند که موفقیت بزرگی در جذب سرمایه بوده است. Lisk در اوج خود بیش از 4 میلیارد دلار ارزش داشت.

Max Kordek  که در زمینه‌ی بلاکچین در سطح جهانی شناخته شده است، استراتژی و کسب و کار را در بنیاد Lisk، بازوی غیرانتفاعی پلتفرم Lisk، رهبری می کند. Max در سال 2016 که بخشی از جامعه جهانی استارت‌آپ‌ها بود، با Oliver Beddows  شریک شد تا Lisk  را تأسیس کند. او همچنین به عنوان مدیر Lightcurve ، یک مشاور بلاک چین که به سرعت در حال گسترش است، فعالیت می کند. Lightcurve  یک استودیوی پیشرو توسعه بلاکچین است که در برلین مستقر بوده و توسعه بلاکچین Lisk بر عهده این شرکت است.

از جمله نکات جالب این پروژه، اعلام دارایی‌های و هزینه‌های بنیاد Lisk در هر ماه است. هرچند این گزارشات حسابرسی نشده‌اند، ولی انتشار آن‌ها شفافیت بیشتری نسبت به سایر پروژه‌ها ایجاد می‌کند. این دارایی‌های صرفا در اختیار بنیاد Lisk بوده تا برای توسعه و پیشبرد پروژه از آن استفاده کند و به طور مستقیم تاثیری بر دارندگان توکن LSK ندارد. این دارایی‌ها برای ایجاد درآمد به شرکت‌های مختلفی قرض داده می‌شود تا با بهره بازپرداخت شود. برای مثال، بر اساس گزارش اکتبر 2022، 6،500،000 USDC به Blockfi داده شده است که در آگوست 2022 سودی معادل 47000 دلار به بنیاد Lisk پرداخت کرده است. بخشی از این سودها برای بازخرید توکن LSK اختصاص می‌یافته است، هرچند که در آخرین گزارش، اعلام شده است که با توجه به شرایط بازار، این کار فعلا متوقف شده است. لازم به ذکر است که با توجه به سبد دارایی بنیاد Lisk که به شدت از شرایط بازار تاثیرپذیر است، ارزش دارایی‌های این شرکت که در نوامبر 2021، 161 میلیون دلار بود به 67 میلیون دلار در اکتبر 2022 کاهش یافته است.

نقشه راه:

فاز 1: (5ماه)

تولد Lisk با ابتدایی ترین پروتکل

فاز 2: (27 ماه)

تغییرات و به‌روزرسانی‌های مثبت بسیاری انجام شد مثل ایجاد کیف پول Lisk Nano و ایجادLisk Elements  مجموعه ای از کتابخانه های مفید بلاکچین در کنار آن، بسیاری از بهبودهای پایداری و عملکرد اضافه شد که منجر به ایجاد یک شبکه Lisk  ایمن و پایدار شد.

فاز 3: (11ماه)

 Lisk Elements و Lisk Commander به TypeScript منتقل شدند. کیف پول های بهبود یافته برای دسکتاپ و موبایل معرفی شدند، همراه با ایجاد  Lisk SDK، این اولین قدم برای Lisk برای تبدیل شدن به یک پلتفرم برنامه بلاکچین است.

فاز 4: (25ماه)

یک سیستم هزینه جدید و ارتقا الگوریتم اجماع به یک نسخه بهبود یافته از DPoS با موفقیت تکمیل شد. در طول این مرحله، تمام پیشرفت‌های پروتکل قبل از پیاده‌سازی به طور کامل مورد بررسی قرار گرفتند، که منجر به انتشار 36 پیشنهاد بهبودLisk (LIPs)  شد.

فاز 5: (در حال اجرا)

راه حل InteropLisk  به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است و همه پیشنهادات بهبود Lisk (LIPs)  منتشر شده است. اجرای موفقیت آمیز راه اندازی رسمی پلتفرم برنامه بلاک چین Lisk  را نشان می دهد.

فاز 6: (در آینده)

پل های جدید Lisk نسخه نهایی پلتفرم برنامه بلاکچین لیسک را تولید می کند که در نهایت قابلیت همکاری با سایر اکوسیستم های بلاکچین را ارائه می دهد. نامزدهای فعلی عبارتند از اتریوم، پولکادات، کاردانو و کاسموس.

مدل درآمدی

در بلاکچین های اثبات سهام از مکانیزم انتخابات شبه-تصادفی استفاده می‌شود تا هر بار یک نود را برای تایید بلاک بعدی برگزیند. فرآیند انتخاب گره‌های تایید کننده یا ولیدیتورهاValidators )   (از این جهت “شبه” تصادفی است که علی رغم انتخاب رندوم آن‌ها، معیارهایی مانند مقدار رمز ارز استیک شده توسط آن‌ها و مدت زمان استیکینگ هم بسیار مهم است؛ بزرگ‌تر بودن این مقادیر احتمال انتخاب شدن نود را افزایش می‌دهد.

در پروژه Lisk هم ولیدیتورهایی که بلاک ثبت میکنند ریوارد یا جایزه بلاک را دریافت میکنند و علاوه بر آن fee یا کارمزد تراکنش هایی که در بلاک انجام شده را نیز دریافت میکنند. این کارمزد با توجه به تراکم سفارشات کاهش یا افزایش می‌یابد.

توکن LSK

توکن بومی شبکه Lisk که با نام اختصاری LSK شناخته می‌شود، اولین بار در یک عرضه اولیه عمومی (ICO) در سال 2016 به متقاضیان تعلق گرفت. در این مرحله ICO پروژه Lisk توانست 14,000 بیتکوین را از متقاضیان دریافت کند و جذب  سرمایه بسیار موفقی را داشته باشد.

نوع توزیع کوین‌ها در این شبکه بسیار به شبکه بیتکوین شباهت داشته و تنها راه دریافت این توکن در شبکه، از طریق پاداشی است که به تاییدکنندگان تراکنش‌ها در الگوریتم Dpos این شبکه پرداخت می‌شود. پاداش شبکه Lisk برابر با یک توکن LSK به ازای هر بلاک است که در این شبکه در هر 10 ثانیه ساخته می‌شود. این پاداش در ابتدا برابر با 5 توکن به ازای هر بلاک بلاک بود که به مرور زمان و طبق برنامه‌ریزی تا 1 توکن به ازای هر بلاک کاهش پیدا کرد و برنامه بر این است که این میزان تا انتها ثابت باقی بماند. البته لازم به ذکر است که درصد کوچکی از هزینه هر تراکنش‌ نیز به تاییدکنندگان می‌رسد.

میزان نهایی یا Max Supply برای این پروژه تعیین نشده است، اما با توجه به مکانیزم توزیع توکن‌ها بین تاییدکنندگان تراکنش‌ها در شبکه، این شبکه با تورمی 2 درصدی در هر سال مواجه است که میزان قابل قبول و منطقی به نظر می‌رسد.

کاربردهای توکن LSK

از کاربردهای توکن LSK می‌توان به پرداخت هزینه در انجام تراکنش‌ها، پاداش تاییدکنندگان، رای به تایید کنندگان در شبکه (Voter ها) و همچنین ثبت کیف‌ پول‌های چند امضایی اشاره کرد.

شما می‌توانید به عنوان Voter در این شبکه فعالیت کرده و به صحت تراکنش‌های تایید شده توسط هر تاییدکننده رای بدهید. هر توکن LSK برای دادن یک رای کاربرد داشته و به عنوان مثال برای دادن 100 رای در شبکه، به 100 توکن LSK نیاز خواهید داشت.

آدرس‌های بزرگ

اکثر آدرس‌های بزرگ این ارز را آدرس‌های صرافی تشکیل می‌دهند و بجز آدرس چهارم در لیست مقابل، همگی متعلق به صرافی‌ها و سازمان‌های مختلف هستند. در لیست مقابل 3 آدرس اول به ترتیب متعلق به صرافی‌های Upbit ، Binance و Coincheck هستند.

شماره	میزان موجودی	درصد از موجودی کل
1	19,0  55689	14.047%
2	14,231267	10.491%
3	11,974,422	8.827%
4	10,197,038	7.517%
5	4,240,530	3.126%
6	4,000,770	2.949%
7	3,644,101	2.686%
8	3,633,895	2.679%
9	3,433,977	2.531%
10	3,231,694	2.382%

توزیع توکن

عرضه اولیه 100 میلیون  LSKتعیین شد که به گروه های زیر اختصاص داده شد:

85% به شرکت کنندگان  ICO اختصاص داده شده

7.8% به تیم اصلی اختصاص یافته است

4% برای کمپین ها و جوایز محفوظ است

2% به مشاوران، شرکا و اشخاص ثالث اختصاص یافته است

1% به حامیان اولیه اختصاص داده شده است

0.2٪ به شرکت کنندگان روز اول  ICO اختصاص یافته است

پس از عرضه اولیه ، تورم توکن با نرخ 2% در حال انجام است

درحال حاضر تعداد توکن این ارز  144,818,773 است. که 86% آن در اختیار سرمایه گذاران و 14% در اختیار پروژه و موسسان است.

مقدار	پارامتر
0.737 $	قیمت
107 M	ارزش بازاری
144,818,000	تعداد توکن در گردش
–	تعداد کل توکن
–	FDV

مقدار سلطه اجتماعی این ارز از تاریخ 5 نوامبر کاهش داشته و در حال حاضر چه افزایش قیمت و چه کاهش قیمتی که داشته، اثری روی سلطه‌ی آن نداشته و این متغیر به کمترین مقدار خود رسیده است که میتوان این نظریه را مطرح کرد که لیسک جذابیت خود را برای افراد فعال در بازار از دست داده است.

میزان تسلط اجتماعی این ارز نیز در میان اخبار منتشر شده از توییتر  کاهش داشته و در حال حاضر به کمترین مقدار خود رسیده که میتوان گفت خبری در جهت جذب توجه افراد فعال در بازار ندارد.

تعداد فالور های آن نیز رفته رفته در حال کاهش است و در حال حاضر به کمترین مقدار خود رسیده است که می تواند احتمال مطرح شده در رابطه با کاهش جذابیت ارز را تقویت کند.

میزان فعالیت کاربران توییتر آن نیز در حال حاضر به کمترین مقدار خود رسیده است.

نقاط ضعف

•نامحدود بودن تعداد توکن

•

•اختلاف بسیار زیاد سهم بازار در بول ران 2021 نسبت به بول ران که سال 2018

•

• بلاکچین ساده تر با رمز گذاری کمتر و احتمال نفوذ و هک

•

•از دست رفتن علاقه‌ی بازار نسبت به پروژه

نقاط قوت

•کارمزد پایین

•تورم محدود 2%

•گزارش‌های ماهانه

نتیجه‌گیری

این پروژه اولین پروژه بلاکچینی در حوزه برنامه نویسی JavaScript  بوده و امکان رشد بالایی داشت و علی‌رغم تداوم فعالیت از سال 2016 تاکنون، در حال حاضر دیگر از جمله پروژه‌های پیشرو در حوزه‌ی پلتفرم‌ها به شمار نمی‌رود. از سوی دیگر، با توجه به اینکه تمامی هزینه‌های پرداختی برای تحقیق و توسعه از صندوق بنیاد Lisk برداشته می‌شود و درآمد مناسبی نیز برای پروژه وجود ندارد، به نظر نمی‌رسد که اتفاق مهمی برای پروژه رخ دهد.

، افت شدیدی در مارکت کپ سال 2021 نسبت به سال 2018 مشاهده میشود که کار این پروژه را برای رشد قیمتی توکن سخت‌تر میکند و اقبال بازار به آن را کاهش داده است.