اخبار و رویدادها

تاریخ هاردفورک کاردانو:

چارلز هاسکینسون بنیان‏گذار کاردانو، در یوتیوب خود اعلام کرد که 22 سپتامبر (31 شهریور) تاریخ انجام به روز رسانی هاردفورک واسیل خواهد بود.

اقتصاد هند پنجمین اقتصاد بزرگ دنیا: بر اساس آخرین دیتاها از صندوق بین المللی پول، IMF، هند پس از پیشی گرفتن از بریتانیا اکنون پنجمین اقتصاد بزرگ دنیاست و مشاور ارشد اقتصادی سابق این کشور اذعان دارد که این کشور بین سال های 2028 تا 2030 به سومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل خواهد شد.

کارمزد صفر در بای بیت:

بای‏بیت یکی از صرافی های بزرگ دنیا با ده میلیون کاربر، کارمزد صفر را برای تمام معاملات اسپات اعمال کرد. این پلتفرم همچنین گفته است علیرغم شرایط سخت بازار کریپتو برنامه های جذابی برای معاملات اسپات با جفت ارز USDC دارد.

اعلام تاریخ آزادسازی بیتکوین‏ها توسط MT GOX:

صرافی MT GOX  طبق بیانیه ای که اخیرا منتشر کرده‏است زمان آزادسازی ۱۴۰ هزار بیتکوین  طلبکاران را تا 15 سپتامبر (24 شهریور) عقب انداخته‏است. ضمنا ذکر کرده‏است که فرایند آزاد سازی ماه ها طول خواهد کشید.

لیست شدن شاخص بیتکوین درblackrocck :

بلک راک قصد دارد شاخص بیتکوین را با استفاده از یک شرکت تابعه کراکن ارائه دهد. گزارش ها نشان می‏دهد که این موسسه برای شاخص های BTC خود از بنچ مارک استفاده خواهد کرد.  ورود بلک راک به فضای ارزهای دیجیتال مستلزم استفاده از یک معیار استاندارد است.

کاردانو در میان 3 پروه فعال:

درحال حاضر کاردانو با 490 مشارکت در GITHUB  در میان 3 پروژه برتر توسعه یافته در هفته قرار دارد که اگرچه توسعه فعالیت ها تاثیر کمی بر قیمت این ارزدر کوتاه مدت دارد اما میتواند نشانه ای مثبت برای توسعه این ارز در بلند مدت تلقی شود.

سه‏شنبه، 6 سپتامبر

ایالات‏متحده: داده نهایی PMI خدماتی و ترکیبی S&P Global، PMI  غیر تولیدی ISM

چهارشنبه، 7 سپتامبر

ایالات متحده: انتشار Beige Book سخنرانی Brainard از فدرال رزرو

پنج‏شنبه، 8 سپتامبر

ناحیه یورو: تصمیم‎گیری ECB  درباره نرخ بهره سخنرانی Lagarde  از ECB

ایالات متحده : مدعیان بیکاری (جدید، تداوم یافته و متوسط ماهانه) سخنرانی Powell از فدرال رزرو در کنفرانس سیاست پولی در واشنگتن

ایالات‏ متحده: مدعیان بیکاری (جدید، تداوم‏یافته، متوسط ماهانه)، داده نهایی PMI تولیدی موسسه S&P GLOBAL، PMI تولیدی موسسه ISM

جمعه، 9 سپتامبر

اتحادیه اروپا: نشست اضطراری درباره انرژی

سخنرانی Waller از فدرال رزرو

گزارش برخی موسسات مالی

Wells Fargo

ایالات ‏متحده

در ماه گذشته کارفرمایان 315 هزار نام جدید به لیست پرداخت حقوق‏ها اضافه کردند، و   786 نفر به دنبال کار گشتند و نرخ مشارکت یا به عبارتی جویندگان کار را به 62.4 رساندند. ماه آگوست همچنین رشد 3.7 درصدی مدعیان بیکاری را به دنبال داشت. کاهش قیمت بنزین کمی اعتماد مصرف‏کننده را در ماه آگوست بهبود بخشید. و از عدد 95.3 در جولای به عدد 103.2 رساند. درصد کسانی که شغل را فراوان می‏دانستند برای پنجمین ماه متوالی نزولی بود و 48% را ثبت کرد. به طورکلی بازار کار هنوز حرکتی در پاسخ به سیاست‏های انقباضی فدرال رزرو نداشته است. و همچنان در تب و تاب است. آخرین تکه پازل برای تصمیم گیری فدرال رزرو درباره نرخ بهره، نرخ تورم خواهد بود.اما در گزارشات مربوط به بازار کار ماه آگوست چیزی نیست که مسیر پیش‏رو فدرال رزرو را تغییر دهد. فدرال رزرو همچنان در پی کنترل بازار کار و به دنبال آن کاهش تورم است.

بازار مسکن مکان خوبی برای دیدن اثر سیاست‏های انقباضی فدرال رزرو است. HPI بخش مسکن در ماه ژوئن تنها 0.3 درصد افزایش یافت که تفاوت بزرگی با متوسط افزایش 5 ماه اخیر (1.7%) دارد. اما حتی با همین تعدیل جزئی ثبت شده، این شاخص از ابتدای سال تاکنون 18 درصد افزایش داشته است. علی‏رغم افزایش نرخ وام مسکن، تعداد افرادی که باور دارند قیمت‏های بازار مسکن مقرون به صرفه است کاهش بسیاری داشته و تقاضا در این بخش کم شده است.

ناحیه یورو

افزایش 38% قیمت انرژی نسبت به سال قبل در ناحیه یورو و همچنین رشد روز افزون قیمت مواد غذایی باعث شد تا تورم مصرف‏کننده ناحیه یورو در ماه آگوست با رسیدن به عدد 9.1% رکورد دیگری را ثبت کند. شرایط نابسامان انرژی در ناحیه یورو به افزایش تورم در ماه‏های آینده سرعت بیشتری خواهد بخشید. درحال حاضر، بحران انرژی، فشار مضاعفی را بر بانک مرکزی اروپا (ECB) وارد می‏کند. روز پنج‏شنبه زمان تصمیم‏گیری درباره نرخ بهره ناحیه یورو خواهد بود. بین 50 واحد و 75 واحد، پیش‏بینی wells fargo افزایش 50 واحدی است. البته که افزایش 75 واحدی نیز دور از ذهن نیست. اخیرا یکی از اعضای بانک مرکزی اروپا اظهار داشت که بانک‏های مرکزی مجبور هستند برای جلوگیری از افزایش بیشتر تورم ریسک رکود را بپذیرند.

J.P Morgan

سقوط بازارهای مالی در آخرین ماه تابستان

آخرین ماه تابستان با سقوط طبقات مختلف دارایی (بازارهای مختلف) از اوراق تا سهام و کالاها همراه بود.  (نمودار)

تمام بازارها از تغییر مسیر فدرال رزرو ناامید شدند و پیرو سیاست‏های انقباضی آن حرکت کردند، درست زمانی که سرمایه‏گذاران امیدوار به تغییر سیاست‏های فدرال رزرو بودند، پاول با سخنرانی هاوکیش خود در جکسون هول سیاست‏های انقباضی را محکم تر از قبل اعلام کرد.

تاثیر سیاست‏های انقباضی در تمام دارایی‏ها نمایان شد. در حال حاضر بازارها با احتمال 70 درصدی افزایش 75 واحد نرخ بهره شروع به قیمت‏‏گذاری کردند.

همچنین افزایش ادامه‏دار نرخ بهره در ماه نوامبر (50 واحد) و دسامبر (25 واحد) دور از انتظار نیست و احتمالا نرخ بهره در پایان سال بین 3.75 تا 4 خواهد بود. امید سرمایه‏گذاران برای تغییر مسیر فدرال رزرو در 2023 روز به روز کمتر می‏شود. بازارها خود را برای نرخ‏های بالاتر و مسیر پر پیچ و خم آماده‏ می‏کنند. سیاست‏های فدرال رزرو نرخ اوراق خزانه داری دو ساله ایالات‏متحده را به عدد 3.5% در هفته گذشته رساند که از سال 2007 بی‏سابقه بوده است. 

بحران انرژی در اروپا، داستان ادامه‏دار کرونا در چین، و جنگ فرسایشی اوکراین و روسیه، دست به دست هم دادند تا پاییز سال جاری را به زمانی پر نوسان تبدیل کنند، سرمایه‏گذاران باید برای تمام نوسانات آماده باشند و عمده پرتفولیوی خود را از دارایی‏های کم ریسک بچینند.

CoinShares

•سرمایه‏های سازمانی هفته گذشته، شاهد ورودی‏های جزئی به مبلغ 9.2 میلیون دلار بودند اگرچه بخش اعظم این ورودی‏ها برای صندوق‏های شورت بود. همچنین حجم معاملات در گردش مانند هفته گذشته از میانگین کمتر بود و عدد 915 میلیون دلاری را ثبت کرد. ریزش اخیر قیمت‏ها  میزان AuM را به عدد 27.9 میلیون دلار یعنی پایین ترین حد از اول ژوئن امسال رساند.

•عمده جریان‏‏ها مربوط به کانادا، برزیل، سوئیس و آلمان بودند که به ترتیب 4.7 میلیون دلار، 3.2 میلیون دلار، 1.7 میلیون دلار و 1.6 میلیون دلار ورودی داشتند. تجمع احساسات منفی در آمریکا بود که تنها 0.8 میلیون دلار ورودی داشت. عمده همین جریان ورودی مربوط به صندوق‏های شورت بود. Coinshares باور دارد که این احساسات منفی به دلیل سخنان هاوکیش پاول در سمپوزیوم اقتصادی جکسون هول بود.

•بیتکوین در هفته گذشته برای چهارمین هفته متوالی 11 میلیون دلار جریان خروجی داشت. ورودی صندوق‏های شورت بیتکوین در هفته گذشته به رکورد دیگری دست یافت و جریان ورودی 18 میلیون دلاری داشت همچنین AuM را به عدد 158 میلیون دلار رساند.

•سبد دارایی‏های ترکیبی(multi_asset investment products)  3.3 میلیون دلار ورودی داشت.

•ورودی‏های خیلی جزئی به آلتکوین‏ها به خصوص سولانا و اولانچ به مجموع 0.5 میلیون دلار دیده شد.

بازارهای جهانی

هفته آرام در بازار دلار

اگر چه دلار و تتر در هفته‌ی گذشته یکی از آرام ترین هفته‌های اخیر خود را سپری کردند؛ اما به نظر میرسد در پشت صحنه اتفاقاتی در حال رخ دادن است. آمار نقدینگی تیرماه بانک مرکزی نشان میدهد که فاکتورهای در جهت افزایش ریسک تورم در حال افزایش است. میزان نقدینگی در تیرماه 1401 به 5250 هزار میلیار تومان رسیده است و در این ماه پایه پولی نزدیک به 2 درصد و نقدینگی بیش از 2.8 درصد رشد داشته که در این بین میزان رشد شبه پول 2.26 درصد و میزان رشد پول 4.9 درصد بوده است. از سوی دیگر ضریب فزاینده برای اولین بار در دوسال گذشته به بیش از 8 واحد رسید تا کاتالیزوری در جهت رشد نقدینگی باشد . نسبت پول به شبه پول در تیر ماه نیز با عدد 0.29 بالاترین مقدار خود از ابتدای 1400 را به ثبت رساند.

رشد پایه پولی و افزایش سرعت گردش پول و افزایش نقدینگی همگی از خطر افزایش تورم حکایت می کنند. در صورت عدم رشد ملایم قیمت دلار متناسب با پارامترهای اقتصادی و فشرده شدن فنر تورمی میتوان انتظار تکرار سیکل های تورمی گذشته را بار دیگر داشت. انتظار قیمت‌های کمتر از 27 هزار تومان برای دلار، روز به روز دور از ذهن تر به نظر میرسد و قیمت‌های زیر 30 هزار تومان فرصت‌های خرید برای خریداران با دیدگاه بلند مدت را فراهم می کند.

ادامه رشد بازدهی درآمد ثابت‌ (Fixed Income)

پس از صحبت‌های دو هفته گذشته آقای پاول روند صعودی به وجود آمده در نرخ بازده تا سررسید اوراق دولتی آمریکا آغاز شد. در هفته گذشته نیز این اوراق شاهد افزایش نرخ بازدهی بودند و این افزایش برای اوراق با سررسید بلند مدت تر بیشتر بود (شکل سمت راست بالا) که نشان از انتظارات بازار در راستای افزایش سیاست‌های سختگیرانه فدرال رزرو دارد. همچنان پیش بینی‌ها برای هدف افزایش نرخ بهره در جلسه 21 سپتامبر فدرال رزرو بیشتر به سمت افزایش 75 واحدی سنگینی می کند. اگر چه در انتهای هفته گذشته آمار اشتغال حاکی از افزایش نرخ بیکاری بود و موجب کاهش لحظه‌ای در نرخ بازده اوراق گردید اما در ادامه این کاهش به سرعت جبران شد و روند صعودی رشد بازدهی اوراق ادامه یافت .

تغییرات بازدهی تا سررسید اوراق دولتی آمریکا(2 ، 5 و 10 ساله)

احتمال افزایش نرخ بهره در جلسه 21 سپتامبر فدرال رزرو

On-Chain تحلیل

قیمت سربه‌سر هولدرهای کوتاه مدت و میان مدت

هولدرهای 1 روز تا 1هفته: 20,003 دلار

هولدرهای 1  هفته تا 1ماه: 22,243 دلار

هولدرهای 1 تا 3 ماه: 21,790 دلار

هولدرهای 3 تا 6 ماه: 55,213 دلار

حجم معاملات در قیمت‌های مختلف

میزان معاملات بیتکوین در محدوده‌های فعلی در حال حاضر به شرح زیر است:

15787 دلار: 0.24%

16474 دلار: 0.61%

17160 دلار: 0.19%

17847 دلار: 0.43%

18533 دلار: 1.49%

19219 دلار: 2.76%

19906 دلار: 3.15%

20592 دلار: 1.89%

21279 دلار: 2.11%

21965 دلار: 0.65%

22651 دلار: 2.63%

23338 دلار: 1.84%

24024 دلار: 0.74%

24711 دلار: 0.07%

بررسی این شاخص برای تعیین سطوح کلیدی قیمت از لحاظ حجم معاملاتی همیشه حائز اهمیت است. قیمت‌هایی که حجم معاملات بیشتری در آنها صورت گرفته است، به دلیل حجم زیادی از معاملات که در آن قیمت در حالت سربه‌سر قرار دارند، می‌توانند به عنوان نوعی حمایت/مقاومت بر سر راه قیمت عمل کنند.

خروجی سنگین استیبل‌کوین از صرافی‌ها

هفته گذشته در روز 29 آگوست سنگین‌ترین خروجی استیبل‌کوین از صرافی‌ها در یک روز اتفاق افتاد.

این خروجی در غالب 847 میلیون دلار USDT و 1 میلیارد و 548 میلیون BUSD رخ داد و هردو آنها از صرافی بایننس خارج شدند.

همچنین لازم به ذکر است مجموع خروجی از صرافی‌ها در روز 29 آگوست به 2.25 میلیارد دلار رسید.

خروج استیبل‌کوین از صرافی می‌تواند نشان از عدم علاقه خریداران در قیمت‌های فعلی و بازتاب انتظار معامله‌گران بر کاهش بیشتر قیمت برای خریدهای جدی‌تر باشد.

مقایسه موجودی صرافی‌های اسپات و مشتقه

در روزهای گذشته شاهد افزایش میزان موجودی صرافی‌های مشتقه بوده‌ایم. در صورتی که این افزایش در میزان موجودی صرافی‌های اسپات دیده نمی‌شود.

افزایش در میزان موجودی صرافی‌های مشتقه را نمی‌توان به طور قطع سیگنال صعودی و یا نزولی در نظر گرفت زیرا می‌توان از آن برای انجام معامله در هر دو سمت (شورت یا لانگ) استفاده کرد. اما باید توجه شود که این افزایش موجودی، در صرافی‌های اسپات رخ نداده و نمی‌توان بدون نگاهی دقیق در دیتا، این افزایش کلی در موجودی را نشانه منفی برای بازار در نظر گرفت.

عرضه سنگین دست‌های بزرگ و تقاضای کم در بازار

بر اساس شاخص فوق که میزان عرضه و تقاضا از سوی هولدرهای مختلف را نشان می‌دهد، در حال حاضر همچنان شاهد عرضه سنگین از سمت هولدرهای با موجودی بالای 10،000 بیتکوین هستیم، هولدرهای با موجودی 1000 تا 10،000 بیتکوین و 100 تا 1000 بیتکوین نیز در حال عرضه می‌باشند اما شدت عرضه از سوی آنها به مراتب کمتر است.

این میزان از عرضه در شرایطی در حال وقوع است که سمت تقاضا در هیچ‌یک از دسته هولدرهای مختلف با قدرت کافی همراه نیست.

به نظر می‌رسد مادامی که این شرایط در عرضه و تقاضای بازار ادامه داشته باشد، نمی‌توان به شروع روندهای قدرتمند صعودی امیدوار بود.

شناسایی سود توسط هولدرهای بلندمدت

در روز 4 سپتامبر شاخص LTH sopr با یک افزایش کم سابقه به عدد 18.8 رسید که نشان دهنده شناسایی سود سنگین توسط هولدرهای بلندمدتی است. نکته قابل توجه میزان سود تحقق یافته این دسته است که با محاسبات بیشتر متوجه می‌شویم که این میزان برابر با 1780% بوده است و خرید این توکن‌ها در قیمت 1054 دلار انجام شده است.

جمع‌بندی

با توجه به دیتای فعلی، فعلا شواهد قوی در جهت صعود دیده نمی‌شود و انتظار تغییر روند نزولی و آغاز یک روند صعودی پر قدرت در کوتاه مدت دور از ذهن به نظر می‌رسد.

ادامه روند نزولی با شیب ملایم تا مشاهده نشانه‌های قوی در سمت تقاضا و کف‌سازی قیمت مورد انتظار است و به نظر می‌رسد خریداران فعلا عجله‌ای برای ورود به بازار  ندارند.

همچنین در کوتاه‌مدت با توجه به دیتای صرافی‌های مشتقه و باز شدن بازار آمریکا در روز سه‌شنبه می توان انتظار نوسان بیشتر قیمت و خروج از محدوده خنثی هفته گذشته را داشت.

تحلیل تکنیکال

BTC/USDT

قیمت بیتکوین در ده روز گذشته در حال نوسان بین محدوه 19500 دلار و 20500 دلار بوده که در تایم فریم‌ پایین اقدام به تشکیل الگوی پرچم کرد. احتمال شکست این الگو از بالا و پایین وجود دارد که در صورت شکست این الگو به بالا، تثبیت قیمت بالای مقاومت 20500 دلار برای اطمینان بیشتر به تغییر روند نزولی میان مدت به صعودی نیاز است.

اما با توجه به ساختار قیمت و الگوی اصلاحی تشکیل شده در هفته‌های گذشته و بررسی حرکات قیمت داخل این الگو هنوز ریسک ریزش قیمت تا ناحیه حمایتی 19000 دلار برای بیتکوین وجود دارد .

اولین ناحیه حمایتی ماژوری که برای قیمت متصور هستیم، ناحیه 19000 دلار است که پس از رسیدن قیمت به این ناحیه رفتار قیمت در آن حائز اهمیت است.

ETH/USDT

اتریوم به مراتب شرایط بهتری نسبت به بیتکوین داشته که پس از رسیدن قیمت به حمایت خط روند صعودی، موج اصلاحی صعودی را از این ناحیه شروع کرده و ساختار قیمتی صعودی‌تری نسبت به بیتکوین دارد.در حال حاضر قیمت در حال تست کردن مقاومت 1650 دلار است که در تایم فریم‌های پایین این مقاومت را شکسته، اما هنوز تثبیت مناسبی بالای این ناحیه مقاومتی رخ نداده است.

با توجه به ساختار کلی نمودار و مومنتوم ضعیف صعودی و همچنین ساختار موج صعودی ده روز گذشته، هنوز احتمال برگشت قیمت و حتی شکست خط روند صعودی وجود دارد، با در نظر گرفتن این ریسک بهتر است برای اطمینان بیشتر به روند صعودی این ارز منتظر تثبیت قیمت بالای مقاومت‌های مینور 1650 دلار و 1700 دلار باشیم. 

ETH/BTC

جفت ارز اتریوم به بیتکوین پس از تشکیل سقف ماژور بالاتر از سقف قبلی بلند مدت، وارد فاز اصلاحی ریزشی کوتاه مدت شد که با رسیدن به حمایت 0.073 و عملکرد بهتر اتریوم نسبت به بیتکوین موج صعودی قدرتمندی را از این ناحیه شروع کرد که در آخر منجر به شکست الگوی اصلاحی پرچم رو به بالا شد. در حال حاضر قیمت به سمت مقاومت 0.085 در حال حرکت است که پس از رسیدن قیمت به این ناحیه مقاومتی بررسی حرکات قیمت در این ناحیه و نحوه واکنش قیمت به آن بسیار حائز اهمیت است .

اختیار معامله بیتکوین

شکل 1- بیشترین تعداد قراردادهای باز در یک ماه آینده در 9 سپتامبر و 30 سپتامبر و بیشتر بودن تعداد قراردادهای اختیار فروش (put) از قراردادهای اختیار خرید (call) در 9 سپتامبر

شکل 2- بیشترین حجم معاملات هفته‌ی اخیر به ترتیب در سررسیدهای 9 سپتامبر، 16 سپتامبر و 4 سپتامبر

شکل 3- نوسان ضمنی بیتکوین برای قراردادهای at the money، بازه‌ی 7 روزه

شکل 4- نمودار Volatility Smile بیت‌کوین برای سررسید 9 سپتامبر

قراردادهای اختیار بیتکوین

با توجه به نوسان ضمنی تاریخی بیتکوین که حول 75 واحد درصد نوسان می‌کند و در حال حاضر کمتر از این مقدار است، می‌توان انتظار داشت که نوسانات بیت‌کوین طی روزهای آینده افزایش یابد(شکل 3). با توجه به بالاتر بودن نوسان ضمنی برای قیمت‌های سررسید پایین‌تر از 19700(قیمت در زمان نگارش گزارش)به نسبت قیمت‌های سررسید بالاتر از 19700، تقاضا برای قراردادهای آپشن با قیمت سررسید پایین‌تر بیشتر است که بیانگر دیدگاه نزولی معامله‌گران مشتقه نسبت به بازار، حداقل تا 9 سپتامبر است(شکل 4). در سررسید 9 سپتامبر، بیشترین تعداد قرارداد باز(Open interest) به ترتیب متعلق به اختیار فروش 18000، اختیار فروش 18500، اختیار خرید 21000، اختیار فروش 17000 و اختیار خرید 20500 است. 

اختیار معامله اتریوم

شکل 1- بیشترین تعداد قراردادهای باز در یک ماه آینده در 9 سپتامبر و 30 سپتامبر و بیشتر بودن تعداد قرارداد اختیار خرید(call) از اختیار فروش(put) در 9 سپتامبر

شکل 2- بیشترین حجم معاملات هفته‌ی اخیر به ترتیب در سررسیدهای 5 سپتامبر، 9 سپتامبر، 6 سپتامبر و 16 سپتامبر

شکل 3- نوسان ضمنی اتریوم برای قراردادهای at the money، بازه‌ی 7 روزه

شکل 4- نمودار Volatility Smile اتریوم برای سررسید 9 سپتامبر

قراردادهای اختیار اتریوم

نوسان ضمنی اتریوم در قیمت‌های سررسید 1650 تا 1750 در حداقل مقدار خود قرار دارد. نوسان ضمنی در سررسید 1800 یک افزایش ناگهانی را تجربه می‌کند که بیانگر افزایش تقاضا برای قراردادهای اختیار در این سررسید به نسبت بازه‌ی 1650 تا 1750 است. همچنین، بالا بودن نوسان ضمنی در قیمت‌های سررسید پایین‌تر نشان‌دهنده‌ی انتظار معامله‌گران برای کاهش قیمت است(شکل 4). بیشترین قراردادهای باز در تاریخ 9 سپتامبر نیز به ترتیب متعلق به اختیار خرید 1750، اختیار فروش 1400، اختیار خرید 1600 و اختیار فروش 1300 است.

پرونده ویژه

Cardano (ADA)

کاردانو چیست؟

کاردانو یک پلتفرم قرارداد هوشمند است که توسعه‌ی آن در سال 2015 آغاز شد و Mainnet آن در سال 2017 راه‌اندازی شد. توکن بومی این پلتفرم، Ada نام دارد. کاردانو اولین پروژه‌ی بلاک‌چینی بود که از پروتکل اجماع اثبات سهام استفاده کرد. از جمله نکات جالب این پروژه عدم وجود White Paper برای آن است. با توجه به اینکه تیم توسعه‌دهنده‌ی این پروژه تاکید زیادی بر آکادمیک بودن فرآیند توسعه دارند، پیش از اجرای هر بخش مجموعه‌ای از مقالات آکادمیک را منتشر می‌کنند که این امر پروژه را از انتشار White Paperبی‌نیازمی‌سازد. حتی انتخاب نام‌ها نیز با وسواس شدیدی صورت می‌گیرد و هر نام به فرد یا رویدادی تاریخی اشاره دارد. از دیگر نکات جالب توجه این پروژه، عدم وجود فازهای سرمایه‌گذاری خصوصی است. این پروژه برخلاف غالب پروژه‌های کریپتوکارنسی، هیچ سرمایه‌گذاری سازمانی جذب نکرده است و تنها 5 دور فروش عمومی توکن خود را انجام داده است. بر طبق نقشه‌راه اعلامی پروژه، توسعه‌ی پروژه در 5 فاز صورت می‌پذیرد که هر فاز نام خاصی دارد. فاز اول(Byron) با راه‌اندازیشبکه‌یکاردانو در 2017 انجام شد. در این فاز شبکه توسط تنها هشت Node و به صورت متمرکز فعالیت می‌کرد و تنها به ثبت تراکنش‌های Adaمی‌پرداخت. فاز دوم(Shelley) در جولای 2020 و با راه‌اندازی پروتکل اجماع اثبات سهام Ouroboros Praos آغاز شد. هدف اصلی در این فاز ایجاد عدم تمرکز در شبکه بود. فاز سوم پروژه(Goguen) در سپتامبر 2021شروع شد. هدف این فاز نیز امکان توسعه‌یdapp در شبکه بوده است و همچنان در جریان است. با انجام دو هارد فورک که یکی از آن‌هاهاردفورکVasil است، فاز سوم به پایان رسیده و پروژه وارد فاز چهارم(Basho) می‌شود. فاز پنجم و نهایی نیز Voltaire نام دارد. در فاز چهارم و پنجم اهداف به ترتیب، مقیاس‌پذیری شبکه و حاکمیت غیرمتمرکز شبکه خواهند بود.در حال حاضر مهم‌ترین انتقاد به این پروژه تاخیر بیش از حد در اجرای ویژگی‌های مختلف آن بوده است. برای مثال، برنامه‌ی اولیه اجرای فاز پنجم(Voltaire) برای سال 2020 بوده است. این در حالی است که در زمان نگارش این گزارش در نیمه‌ی دوم 2022 همچنان در فاز سوم به سر می‌بریم. این میزان تاخیر حتی از نقشه راه پروژه، که آن هم سرعت بالایی را برای توسعه در نظر نگرفته است، بسیار عقب‌تر است. این در حالی است که صنعت کریپتوکارنسی، صنعتی با سرعت تغییرات بسیار بالاست و برخی از مزایای این پروژه از جمله استفاده از پروتکل اجماع اثبات سهام، در حال حاضر توسط پروژه‌ای نظیر Near و حتی پس از ادغام توسط Ethereum نیز اجرا می‌شود.

زمان‌بندی پروژه

Ouroboros، ثبت بلاک‌ها و آپگریدها

همان‌طور که گفته شد، کاردانو از پروتکل اجماع اثبات سهام استفاده می‌کند. با استفاده از اثبات سهام به جای اثبات کار، ثبت تراکنش‌ها بر عهده‌یValidatorها خواهد بود. پروتکل اجماع اثبات سهامی که کاردانو استفاده می‌کندOuroboros نام دارد. در حال حاضر شبکه‌یکاردانو در حال استفاده از نسخه‌ی سوم این پروتکل با نام Ouroboros Praos است. هدف نهایی شبکه رسیدن به نسخه‌ی ششم این پروتکل با نام Ouroboros Chronos است. پروتکل Ouroboros برای فعالیت نیاز دارد تا بازه‌های زمانی مشخصی را ایجاد کند. بزرگترین بازه‌ی زمانی یک epoch نام دارد که حدود 5 روز به طول می‌انجامد. Slot نام کوچکترین بازه‌ی زمانی است و هر Slot یک ثانیه به طول می‌انجامد. برای تایید هر بلاک، یکی از SPOها به صورت تصادفی انتخاب می‌شود و این امکان را خواهد داشت تا بلاک را ثبت کند. این انتخاب تصادفی هر 20 Slot یا به عبارت دیگر هر 20 ثانیه انجام می‌شود. با توجه به اینکه هر epoch از 432000 slot تشکیل می‌شود و در صورتی که تمامی SPOها در زمان انتخاب فعال باشند، در هر epoch 21600(432000/20) بلاک ثبت خواهد شد. ولی در واقعیت، تعداد بلاک‌های هر epoch معمولا از این عدد کمتر است.

ایده‌ی سازندگان کاردانو پیشروی مرحله به مرحله و ایجاد قابلیت‌های مختلف در فازهای متفاوت پروژه بوده است. با انجام آپگرید Alonso در سپتامبر 2021، شبکه وارد دوران سوم خود(Goguen) شد. این آپگرید امکان توسعه‌ی قراردادهای هوشمند در شبکه را ایجاد کرد، هرچند که امکانات کاملی را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار نداد. هاردفورک Vasil قرار است تا امکانات مورد نیاز برای توسعه‌دهندگان را کامل کند. این هاردفورک که پس از تعویق چندباره قرار است در 22 سپتامبر 2022 انجام شود، با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های شبکه را کامل می‌کند، اتفاق مهمی برای کاردانو به شمار می‌رود. در هفته‌های اخیر، با اعلام خبر شکست هاردفورک Vasil توسط یکی از توسعه‌دهندگان پروژه، انتقادات شدیدی متوجه کاردانو شد. با این حال، این مشکل تنها در testnet شبکه رخ داده است که وظیفه‌ی آن مشخص نمودن این نوع از مشکلات است تا باعث آسیب به mainnet نشوند. همچنین از جمله عوامل بروز  این مشکل، به‌روز نبودن نسخه‌ی نرم‌افزاری مورد استفاده توسط بعضی SPOها بوده است، که به دلیل عدم‌تمرکز شبکه رخ داده است. این مشکل در مجموع نگران‌کننده نیست ولی به انتقادات نسبت به وجود تاخیر زیاد در توسعه‌ی شبکه دامن می‌زند.

ساختار کارمزد و سیاست پولی

در شبکه‌یکاردانو، کارمزد تولید هر بلاک به طور مستقیم به تولیدکننده نمی‌رسد، بلکه تمامی کارمزدهاجمع‌آوری شده و در انتهای هر epoch بین تمامی استخرهایی که حداقل یک بلاک ایجاد کرده‌اند، تقسیم می‌شود. در صورتی که میزان کارمزد پرداختی توسط کاربران، کمتر از هزینه‌ی تولیدکنندگان باشد، انگیزه‌ی تولیدکنندگان کاهش یافته و بنابراین، به فعالیت خود ادامه نخواهند داد. این اتفاق که “حمله‌ی اقتصادی” نامیده می‌شود حتی می‌تواند منجر به بروز اختلال در فعالیت شبکه شود.ساختار کارمزد در شبکه‌ی کاردانو با هدف جلوگیری از این حمله ایجاد شده است. رابطه‌ی ریاضی کارمزد به صورت a*size(trx)+b تعریف شده است که در آن size(trx)، اندازه‌ی هر تراکنش براساس بایت و a و b پارامترهای شبکه هستند. شبکه می‌تواند برحسب تغییر هزینه‌ی تولیدکنندگان، پارامترهای a(وابستگی هزینه تراکنش به اندازه‌یتراکنش) و b(هزینه‌ی ثابت هر تراکنش) را تغییر دهد که نیازمند یک hard fork خواهد بود. در حال حاضر، کارمزد یک تراکنش با حجم عادی حدود 0.17 Ada است.تمامی کارمزدهای پرداخت شده در هر epoch وارد یک صندوق مجازی شده و تا پایان epoch توزیع نمی‌شوند. همچنین در هر epoch نسبت ثابتی از توکن‌هایذخیره‌ی شبکه(توکن‌هایی که در گردش نیستند) نیز به این صندوق افزوده می‌شوند. این نرخ که با نام ρ یا نرخ انبساط پولی شناخته می‌شود در حال حاضر برابر 0.3 درصد است. از مجموع این دارایی نرخی موسوم به نرخ رشد خزانه یا τ به خزانه واریز می‌شود و مابقی به نسبت بلاک‌های ایجاد شده توسط هر استخر به استخرها واریز می‌شود. نرخ رشد خزانه در حال حاضر 20% است. مبلغ موجود در خزانه در زمان نگارش این گزارش به تازگی از 1 میلیارد Ada عبور کرده است که با قیمت فعلی حدودا 440 میلیون ارزش دارد. دارایی این خزانه پس از مرحله‌ی پنجم توسعه‌ی پروژه (Voltaire) با تصمیم community صرف توسعه‌ی شبکه یا سرمایه‌گذاری روی دیگر پروژه‌ها خواهد شد. 

کارمزد دریافت شده توسط Validatorها

استیکینگ

با توجه به اینکه کاردانو از پروتکل اجماع اثبات سهام استفاده می‌کند، استیک‌کنندگان در واقع مسئول ثبت تراکنش‌ها هستند و با توجه به اینکه افزایش تعداد استیک‌کنندگان عدم تمرکز شبکه را افزایش می‌دهد، پرداخت پاداش به این افراد می‌تواند منجر به افزایش تعداد استیک‌کنندگان و بنابراین افزایش عدم تمرکز شبکه شود. هر فرد یا شرکتی با راه‌اندازی یک Node و استیک کردن Ada(Pledging که الزامی نیست) می‌تواند یک استخر ایجاد نموده و با تبدیل شدن به یک Staking pool owner(SPO) در ثبت تراکنش‌ها و دریافت جایزه‌ی آن سهیم شود. علاوه بر راه‌اندازی Node که با دشواری‌های فنی همراه است، دارندگان Ada می‌توانند با delegate نمودن توکن‌های خود به یک استخر نیز در پاداش حاصل از ثبت تراکنش شریک شوند. با این حال میان پاداش دریافتی توسط مالک استخر(که راه‌اندازی و نگهداری Node را بر عهده دارد) و delegatorها که تنها توکن‌های خود را استیک کرده‌اند، تفاوت وجود دارد.

تمامی اعضای یک استخر(از جمله مالک استخر) بسته به نسبت تعداد توکن‌های استیک‌شده‌ی خود به کل تعداد توکن‌های استیک‌شده در استخر پاداش دریافت می‌کنند. تقسیم جوایز به طور مستقیم توسط پروتکل انجام می‌شود ولی، مالک استخر پیش از همه پاداش خود را دریافت می‌کند و علاوه بر این  کارمزدی را نیز از اعضای استخر می‌گیرد. این کارمزد با انتخاب دو پارامتر، کارمزد ثابت و کارمزد متغیر به دلخواه مالک استخر انجام می‌شود و به همین دلیل استخرهای متفاوت کارمزدهای متفاوتی را دریافت می‌کنند. برای مثال یک استخر اعلام می‌کند که کارمزد ثابت 340 Ada و 0.5% را دریافت خواهد کرد. در این صورت، در پایان epoch و در زمان توزیع پاداش، ابتدا 340 Ada از کل پاداش استخر به او پرداخت می‌شود.

سپس از میزان باقیمانده 0.5%  کسر شده و مجددا به مالک استخر پرداخت می‌شود. پاداش باقیمانده(در صورتی که پاداشی باقی بماند) به نسبت سهم توکن‌هایاستیک‌شده‌ی هر delegator به آن‌ها پرداخت خواهد شد. بنابراین نرخ سود سالانه‌ی دریافتی توسط هر استیک‌کننده به پارامترهای مختلفی از جمله استخر مورد انتخاب او وابسته است ولی به طور متوسط نزدیک به 5%  است.همان‌طور که گفته شد در هر Epoch میزان 0.3% از ذخیره‌ای که برای استیک کنندگان در نظر گرفته شده است، به صندوق مجازی حاوی کارمزدها افزوده می‌شود. این اقدام منجر به نرخ آزادسازی توکن 2% در سال می‌شود. این زمان‌بندی به صورت خطی نبوده و در طول زمان این میزان کمتر و کمتر می‌شود. آخرین آزادسازی توکن‌های ذخیره شده و پرداخت به استیک‌کنندگان به سال 2050 موکول می‌‌شود.

کیف پول Daedalus برای delegate کردن Ada

کاردانو توسط چارلز هاسکینسون یکی از بنیانگذاران قدیمی اتریوم، ایده پردازی شده است. بنیاد کاردانو The Cardano Foundation، شرکت  IOHKو شرکت Emurgo سه شرکتی هستند که فرآیند توسعه‌ی کاردانو را به پیش می‌برند.

بنیاد کاردانو یک شرکت غیرانتفاعی ثبت‌ شده در سوییس است که وظیفه‌ی گسترش استفاده از بلاک‌چین کاردانو و به پیش بردن مسائل مرتبط با رگولاتوری و استانداردسازی را بر عهده دارد. Emurgo به عنوان بازوی تجاری کاردانو شناخته می‏شود. و به عنوان مؤسس پروتکل کاردانو، از دارایی‌های خود برای توسعه بلاک چین این پروژه استفاده می‏کنند. این شرکت از استارتاپ‏های بلاک‏چینی حمایت می‌کند. بخش عمده بودجه IOHK(IOG) از طریق قرارداد ۵ ساله این شرکت با Emurgo تأمین می‌شود. این سه نهاد با همکاری یکدیگر بلاک چین کاردانو را توسعه می‌دهند و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل می‌کنند.  

Emurgo در سال 2021 با سرمایه‏گذاری 100 میلیون دلاری، دو شرکت زیر مجموعه دیگر با نام‏های Emurgo Africa و Emurgo ventures به منظور سرمایه‏گذاری بر استارتاپ‏های تازه تاسیس و نوپا با پشتوانه توکن‏های ADA راه‏اندازی کرد. هدف Emurgo Africa حمایت از بیش از سیصد استارتاپ در محدوده آفریقا است تا درنهایت بلاکچین کاردانو به عنوان یک پلتفرم استاندارد و محبوب پذیرفته شود. EMURGO Ventures نیز با هدف کمک به رشد بیشتر راه‌حل‌های DeFi در شبکه کاردانو و توسعه و رشد هرچه بیشتر این پلتفرم درسایر بازارهای توسعه‌یافته و تخصیص سرمایه برای سرمایه‌گذاری اولیه بر روی انواع استارت‌آپ‌های متمرکز  در حوزه DEFI و NFT در بلاک‌چین کاردانو راه اندازی شد. پورتفوی این بخش در شکل سمت چپ آمده است.

لیست سرمایه‏گذاری‏های Emurgo ventures بر روی استارتاپ‏های حوزه DEFI و NFT

توکنومیکس

تعداد کل توکن‌های ADA 45،000،000،000 است و این تعداد غیر قابل افزایش است که این امر ADA را در دسته توکن‌های بدون تورم قرار می‌دهد. در حال حاضر 33،820،000،000 از این توکن‌ها در گردش هستند.

توزیع این توکن‌ها به این صورت بوده است:

•  57.6% از آنها در مرحله پیش فروش عمومی به علاقه‌مندان فروخته شد.

• 1.4% از آنها به بنیان کاردانو واگذار شد.

•5.5% برای بنیاد IOHK

•4.6% برای بنیاد EMURGO

•30.9% ذخیره پاداش استیک کنندگان

پیش‌ فروش و نحوه توزیع جغرافیایی آن

از سپتامبر سال 2015 تا ژانویه سال 2017 مرحله پیش‌فروش عمومی توکن ADA انجام شد که طی 5 دوره و 3 مرحله مختلف به وقوع پیوست. در این دوره به دلیل لانچ نشدن این توکن، به متقاضیان یک کوپن تعلق گرفت که این کوپن‌ها بعد از لانچ شدن توکن، قابل تبدیل به توکن ADA بودند. در مرحله اول، دوره T1 و T2 در مرحله دوم T3 و T3.5 و مرحله سوم، دوره T4 با خریداران تسویه شد. نکته جالب این پیش‌فروش نیز این بود که پرداخت تنها توسط بیتکوین انجام پذیر بود و متقاضیان باید برای خرید این توکن، بیتکوین پرداخت می‌کردند.

کشور	T1	T2	T3	T3.5	T4	مجموع	درصد از فروش
ژاپن	9080.1	40189.3	24278.9	456.8	28798.7	102803.8	94.45%
کره جنوبی	–	10.6	–	708.8	2064.9	2784.4	2.56%
چین	–	–	–	1175.5	1429.2	2604.6	2.39%
تایلند	–	–	–	5.4	450.7	456.1	0.42%
مالزی	–	2.3	–	100.3	3.9	106.5	0.10%
فیلیپین	–	–	–	8.4	–	8.4	0.01%
تایوان	–	–	–	7.4	–	7.4	0.01%
ویتنام	–	–	–	–	73.3	73.3	0.07%
مجموع	9080.1	40202.2	24278.9	2462.6	32820.7	108844.5	100%

دوره	تعداد دریافت کنندگان	تعداد توکن فروخته شده
T1	277	1،255،160،024
T2	4100	7،729،842،852
T3	2903	5،923،771،020
T3.5	301	721،948،412
T4	6821	10،296،348،230
مجموع	14402	25،927،070،538

کاربرد توکن، کیف پول و بزرگترین هولدرها

اصلی ترین کاربرد توکن ADA برای استیکینگ در شبکه کاردانو است. دیگر کاربرد آن برای تخفیف در کارمزد معاملات بر روی شبکه کاردانو و اپلیکیشن‌هایی است که بر روی این شبکه قرار دارند. بنیاد کاردانو همچنین در نظر دارد در آینده این توکن را به توکن حاکمیتی تبدیل کند و هولدرهای این توکن حق رای در تصمیمات آینده پروژه را داشته باشند. این اتفاق در فاز پنجم توسعه(Voltaire) اجرایی خواهد شد. کاردانو دو کیف پول اختصاصی برای توکن ADA معرفی کرده است، Daedalus یک کیف پول فول نود که برای ویندوز توسط بنیاد IOHK طراحی شده است و Yoroi Wallet که یک کیف پول نرم ‌افزاری با طراحی ساده‌تر و رابط کاربری آسان‌تر برای موبایل است و توسط بنیاد EMURGO طراحی شده است. کاردانو همیشه به توکنومیکس خوب و پخش عادلانه توکن‌هایش در میان دیگر پروژه‌های بازار معروف بوده است. با بررسی هولدرهای بزرگ این ارز می‌توان متوجه شد که هولدر بزرگ و تاثیرگذاری در این پروژه دیده نمی‌شود، به طوریکه 5 هولدر بزرگ این ارز در مجموع کمتر از 1 میلیارد از این توکن را نگهداری می‌کنند  که کمی بیش از 2% است.

نکته قابل توجه در مورد میزان استیک این توکن، تمرکز زیاد در استخر Minswap است. این استخر به تنهایی 52.48% از حجم کل توکن‌های استیک شده را به خود اختصاص داده است. رتبه‌های بعدی نیز برای WingRiders و Sundaeswap است که هرکدام 20% را به خود اختصاص داده‌اند.

مقدار	پارامتر
0.4975	قیمت
16،818،000،000	ارزش بازاری
33،820،000،000	تعداد توکن در گردش
45،000،000،000	تعداد کل توکن
22،378،291،287	FDV
88.5M $	TVL

کامیونیتی

کاردانو از معدود پروژه های قدیم است که ارتباط نزدیکی با مخاطبین خود بر قرار میکند از جمله موارد قابل اشاره میتوان به کانال یوتیوب و در جریان گذاشتن تمام آپدیت ها و گزارش‌های هفتگی اشاره کرد.

با بررسی اصالت دنبال کنندگان صفحات اجتماعی کاردانو میتوان به این نتیجه رسید که این پروژه رشد ارگانیکی داشته است و طبق داده بخش اعظم این فالور ها به ترتیب از آمریکا، بریتانیا و هند هستند. سن اکانت ها نیز به ما قبل سال 2016 بازمیگردد. افرادی که کاردانو را فالو میکنند، ثبت‏نام خود را در این پلتفرم قبل از سال 2016 انجام داده اند، که میتواند تخمین مناسبی برای به دست آوردن سن افراد این کامیونتی باشد.
تمرکز بیشتر روی جذب کامیونیتی از کشورهای جهان اول است، که این موضوع یک فاکتور مثبت برای این پروژه است.

شبکه‌های اجتماعی

میزان سلطه این ارز نسبت به مابقی ارزها در صفحات مجازی است. در این مدت با توجه به افزایش مقطعی قیمت آن افزایش پیدا کرده است که با توجه به اخباری که در این مدت در رابطه با آن منتشر شد میتوان این مورد را طبیعی دانست(شکل 1). نکته قابل توجه این است که در طی این مدت با توجه به افزایش مقطعی و سلطه این ارز نسبت به مابقی ارز ها در بازار تعداد کاربران تلگرام این ارز نه تنها افزایش پیدا نکرده بلکه به شدت در روز های اخیر کاهشی بوده است(شکل2).

با این حال، تعداد کاربران توییتر این پروژه نسبت به میزان کاربران فعال تلگرام آن افزایش پیدا کرده است که این میتواند این سناریو را مطرح کند که افراد به عنوان یک منبع خبری موثق بیشتر توییتر این ارز را دنبالمیکنند(شکل3). با توجه به پردازش متنی که بر روی داده های شبکه اجتماعی انجام شده است، میزان اشاره به کاردانو از اواخر روند مثبت آن کاهش داشته و در حال حاضر به کمترین حد خود رسیده است(شکل 4).

شبکه‌های اجتماعی

داده‌های on-chain

تعداد توکن‌های تخریب شده در مدتی که قیمت در روند صعودی خود بوده افزایش پیدا کرده است که میتواند به این معنی باشد که گروهی از افراد در حال نقد کردن با سود بوده اند(شکل 1). بخشی از فشار فروش این روند می‌تواند برای افرادی بوده باشد که برای 2سال Ada را نگه داشته‌اند. با بررسی داده‌ها در گذشته، مطابق شکل 2، هر بار افزایش این تخریب ها در زمان افزایش قیمت ها، نشان‌دهنده‌ی تضعیف روند بوده است

میزان سود حاصل از فروش Adaها همزمان با تخریب دارندگان 2 ساله  در این بازه که افزایش قیمت وجود داشته است، افزایش یافته که به این معنی است که بسیاری از دارندگان بلندمدت در حال شناسایی سود بوده اند (شکل3).

 میزان نقد کردن با ضرر نیز در بخشی از این مسیر در حال افزایش بوده است که میتوان این نظریه را مطرح کرد که برخی از افراد در این افزایش، Adaهای خود را با ضرر های شاید کمتر نسبت به گذشته نقد کرده اند. در حال حاضر این مقدار با افزایش مجدد قیمت کاهشی بوده که میتوان این سناریو را مطرح کرد که شاید افراد داخل شبکه به روند افزایشی آن اعتماد داشته و حاضر به نقد کردن با ضرر نبوده اند(شکل 4).

 میزان سرعت تراکنش ها نیز افزایش یافته است که با توجه به تخریب های صورت گرفته میتوان این تفسیر را داشت که این افزایش سرعت در جهت شناسایی سود دارندگان بوده است(شکل5).

ADA/USDT

نمودار قیمت ارز کاردانو از زمان لیست شدن در صرافی بایننس از سال 2018 تا سال 2020 روند نزولی داشته که قیمت 0.017 دلار به عنوان کمترین قیمت ثبت شده از آن زمان تا کنون به حساب می‌آید و پس از آن با شروع روند صعودی قدرتمند، قیمت این ارز توانست تا 3 دلار رشد کند. در حال حاضر قیمت این ارز پس از ریزش 85 درصدی از سقف قیمتی خود در محدوده 0.5 دلار در حال نوسان است، که ناحیه حمایتی 0.425 دلار مانع ریزش بیشتر قیمت این ارز شده است، اما به صورت کلی روند بلند مدت و میان مدت این ارز نزولی است که با توجه به حرکات قیمت، به نظر می‌آید فشار فروش برای این ارز رو به کم شدن است و قیمت در حال ساخت کف قیمتی در این ناحیه است. در صورت از دست نرفتن حمایت 0.425 دلار احتمال برگشت روند نزولی از این ناحیه وجود دارد، در غیر این صورت ریزش قیمت تا 0.150 دلار دور از انتظار نیست.

نقاط ضعف

•کند بودن روند توسعه

•عقب بودن از زمان‌بندی مسیر راه اعلامی

•عدم وجود dappهای قدرتمند در پلتفرم

نقاط قوت

•تیم توسعه‌ی قوی

•انجام پژوهش آکادمیک برای بخش‌های مختلف پروژه

•زیرساخت فنی مستحکم

•توکنومیکس بسیار مناسب

•عدم وجود دارندگان بسیار بزرگ

نتیجه‌گیری

کاردانو، از خوشنام‌ترین پروژه‌های بازار رمزارزهاست. این موضوع با توجه به تیم آکادمیک پروژه و پژوهش‌های دقیقی که روی جنبه‌های مختلف توسعه‌ی آن انجام شده است، طبیعی است. با این حال، تاخیر زیاد تیم توسعه‌دهنده و عقب بودن از نقشه راه می‌تواند به تدریج منجر به کاهش اقبال به این پروژه شود. برای مثال، با اینکه این پروژه اعلام کرده است که برای حل مشکلات اتریوم ایجاد شده است ولی در حال حاضر که اتریوم در حال انجام فرآیند ادغام و تغییر پروتکل اجماع از اثبات کار به اثبات سهام است، هنوز قابلیت‌های توسعه‌ی قرارداد هوشمند به طور کامل روی شبکه‌ی کاردانو فراهم نشده است. با انجام موفقیت‌آمیز هاردفورک Vasil در 22 سپتامبر و ایجاد امکانات کامل برای توسعه‌ی قراردادهای هوشمند، این احتمال وجود دارد که توسعه‌دهندگان به استفاده از این شبکه روی بیاورند و بنابراین ارزش شبکه افزایش یابد. با این حال، باید توجه داشت که تیم پروژه هرگز به دنبال افزایش قیمت توکن خود نبوده است و افزایش قیمت از جمله اهداف این پروژه نیست.