اخبار و رویدادها

بازداشت سم بنکمن:

مقامات باهامایی، بنیانگذار FTX سم بنکمن را به درخواست دولت ایالات‏متحده، به جرم پولشویی و کلاهبرداری دستگیر کردند. 

رقابت بین چین و ایالات‏متحده:

چین درحال آماده‏سازی یک بسته حمایتی به ارزش بیش از یک تریلیون یوان (143 میلیارد دلار) برای حمایت از صنعت نیمه هادی خود است که گامی بزرگ به سوی خودکفایی  در تراشه‏ها و مقابله با اقدامات ایالات‏متحده به حساب می‏آید.

وزارت دادگستری ایالات‏متحده اتهامات بایننس و مدیران آن را بررسی می‏کند:

خبرگزاری رویترز امروز در مطلبی عنوان کرد که دادستان‏های ایالات‏متحده که در حال بررسی پرونده بایننس هستند، در مورد چگونگی پیشبرد آن اختلاف نظر دارند. بایننس و مدیران ارشدش به دلیل نقض احتمالی قوانین مبارزه با پولشویی و تحریم‏های آمریکا تحت نظارت هستند.

سه‏شنبه، 13 دسامبر

ایالات‏متحده:نرخ تورم ماهانه و سالانه، نرخ تورم هسته‏ای ماهانه و سالانه

بریتانیا: تغییرات بازارکار

ناحیه‏یورو: شاخص سنتیمنت اقتصادی ZEW

چهارشنبه، 14 دسامبر

بریتانیا: نرخ تورم ماهانه و سالانه، نرخ تورم هسته‏ای ماهانه و سالانه

ایالات‏متحده: تصمیم‏گیری درباره نرخ بهره، کنفرانس فدرال رزرو

پنج‏شنبه، 15 دسامبر

بریتانیا: تصمیم‏گیری درباره نرخ بهره

ناحیه یورو: تصمیم‏گیری درباره نرخ بهره

ایالات‏متحده: گزارشات خرده فروشی ماهانه

جمعه، 2 دسامبر

بریتانیا: اعتماد مصرف‏کننده موسسه GFK

ناحیه یورو: نرخ نهایی تورم هسته‏ای ماهانه و سالانه

گزارش برخی موسسات مالی

Blackrock

چارت هفته

بازارها از جمله بازار سهام با خوشبینی شروع به قیمت‏گذاری بر اساس کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو و رسیدن تورم به هدف 2درصدی در اوایل سال 2023 کردند. همین خوشبینی باعث شده که منحنی‏‏های بازدهی ایالات‏متحده معکوس‏ترین دوران خود از دهه 1980 که فدرال رزرو مانند حال درگیر افزایش نرخ بهره بود بگذرانند. اما این دیدگاه از نظر بلک‏راک قدیمی است. بازدهی اوراق 5ساله ایالات‏متحده در طی ماه گذشته بیش از اوراق دوساله و ده ساله کاهش یافته‏است.

هرچند افزایش نرخ‏بهره تا حدودی به وظیفه خود عمل خواهد کرد و تورم در سال 2023 نسبت به امسال کاهش خواهد یافت اما رسیدن تورم به هدف 2درصدی فدرال رزرو آرزویی دور است. رسیدن تورم به این سطوح نیازمند یک رکود عمیق‏تر است اما  پیامد‏های رکود سطحی باعث می‏شود بانک‏ها ریسک ایجاد رکود عمیق‏تر را قبول نکنند. بنابراین بازارها مجبور به زندگی با تورم به مدت طولانی خواهند بود و بانک‏ها توانایی کاهش نرخ‏بهره با سرعتی که بازارها انتظار دارند را نخواهد داشت.

رکود در حال توسعه

از نظر بلک‏راک رکود در حال ریشه افکنی در بخش‏های مختلف اقتصاد است. افزایش نرخ پیاپی باعث‏شده‏است که فروش مسکن در ایالات‏متحده به شدت کاهش یابد و مشاغل مختلف برنامه‏های سرمایه‏گذاری خود را کاهش دهند. خانوارهای ایالات‏متحده برای تامین هزینه‏های خود از پس‏اندارشان استفاده می‏‏کنند. بر اساس داده‏ها نرخ پس‏انداز خانوار در ایالات‏متحده به پایینترین سطوح خود در 17 سال گذشته رسیده است.

احتمالا مصرف‏کنندگان ایالات‏متحده میزان پس‏انداز خود را در 2023 کاهش دهند.

در اصل سال 2023 سال کاهش هزینه‏ها و بدترشدن شرایط اقتصادی خواهد بود. در اروپا، افزایش نرخ‏ها داستان ادامه‏داری خواهد بود که در کنار شوک انرژی به وخامت شرایط اروپا می‏افزاید.

چه‏چیزی در انتظار بازار سهام است؟

تثبیت قیمت انرژی و کاهش تورم کالاها به‏دنبال کاهش تنگناهای موجود در عرضه، باعث کاهش قابل ‏توجه تورم از سطوح فعلی خواهد شد اما همانطور که پیش‏تر اشاره شد به هدف 2درصدی نخواهد رسید. دراصل محدویت‏های فعلی که در هفته قبل به آن اشاره شد، مانند رو به پیری رفتن جمعیت، به فدرال رزرو اجازه برداشتن اهرم تورم از روی اقتصاد را نمی‏دهد. در اصل در حال حاضر هدف ایالات‏متحده از سیاست‏های انقباضی ایجاد رکود است نه نجات دادن اقتصاد از تورم. بنابراین فدرال رزرو باید به زودی شکاف بین فعالیت فعلی خود و جایی که اقتصاد بتواند در کنار محدودیت‏ها راحت عمل کند را، کاهش دهد. بنابراین به نظر نمی‏رسد بانک‏های مرکزی به زودی مسیر خود را معکوس کنند.

CoinShares

•سرمایه‏های سازمانی در هفته‏گذشته، ورودی‏های جزئی به مبلغ 8.8 میلیون‏دلار داشتند، این در حالیست که حجم معاملات هفته گذشته به پایین ترین سطوح در دو سال اخیر یعنی 677 میلیون‏دلار رسید.

•همچنین از نظر سنتیمنت، دو هفته خروجی متوالی از صندوق‏های شورت نشان‏می‏دهد که احساسات سرمایه‏گذاران رو به بهبود است.

•عمده احساسات منفی متمرکز در بخش سهام‏های بلاکچینی با خروجی 6.6 میلیون‏دلاری است. دلیل این احساسات منفی احتمالا نگرانی سرمایه‏گذاران در مورد بخش ماینینگ کریپتو است که همچنان از قیمت‏های پایین، افزایش هزینه‏ها و بهره بدهی، و افزایش قیمت انرژی آسیب می‏بیند.

•ورودی ثبت شده برای بیتکوین در هفته گذشته، 17 میلیون‏دلار است. مجموع ورودی بیتکوین از اواسط نوامبر تابه‌حال به 108 میلیون‏ دلار یا به عبارتی 2.1 درصد از AuM رسیده که نشان‏دهنده بهبود احساسات سرمایه‏گذاران است. این احساسات با احساسات رو به وخامت دلار آمریکا مطابقت دارد و رابطه معکوس آن‏ها را برجسته می‏کند.

•همچنین صندوق‏های شورت بیتکوین برای دومین هفته متوالی خروجی 3.9 میلیون‏دلاری تجربه کردند.

بازارهای جهانی

تتر به ریال

به سوی 40 هزار تومان

قیمت تتر بار دیگر در صرافی‌های ایرانی سقف جدیدی را ثبت کرد تا در سال 1401 روند صعودی خود را که از 25 هزار تومان شروع کرده بود با قدرت ادامه دهد و همچنان به نظر نمیرسد توانایی و اراده‌ای برای توقف این روند وجود داشته باشد. همه عوامل اقتصادی‌، سیاسی و اجتماعی به ضرر ریال ایران گارد گرفته اند و همین موضوع باعث افزایش کم‌سابقه انتظارات تورمی در کشور شده است. سکه و طلا که همگرایی مستقیمی با قیمت دلار دارند و دارای نقدشوندگی بیشتری نسبت به سایر دارایی‌ها هستند، تبدیل به مقصدی برای پول‌هایی شده‌اند که از آینده مبهم اقتصادی کشور نگرانند. همین امر موجب شده تا قیمت سکه با رشدی سریع به حوالی 19 میلیون تومان برسد و حباب آن نشان دهنده انتظارات تورمی روز افزون در اقتصاد ایران است.

قیمت تتر با ورود به کانال 38 هزار تومان با مومنتوم بالای خود احتمال رسیدن به کانال 40 هزار تومان را افزایش داده است. هرچند که مقاومت روانی 40 هزار تومانی برای قیمت تتر و دلار میتواند کمی از این سرعت رشد را حداقل برای مدتی کوتاه بکاهد، اما دلار پرایس شده در قیمت سکه که هم اکنون بالاتر از 40 هزار تومان را پیشخور کرده، راه را برای افزایش به بیش از 40 هزار تومان هموار نموده است.

احتمالات مختلف برای تغییرات نرخ بهره در جلسات پیش‌روی فدرال رزرو

تغییرات نرخ بازدهی تا سررسید اوراق قرضه‌ی دو ساله

امید به نیمه دوم سال 2023

روز چهارشنبه فدرال رزرو بار دیگر نرخ بهره را افزایش خواهد داد و اکثریت فعالان عقیده دارند که این افزایش 50 واحدی خواهد بود تا نرخ بهره را به 4.5 درصد برساند. پیش بینی‌ها برای سال 2023 نشان میدهد که این افزایش نرخ ها تا اواسط سال آینده میتواند ادامه پیدا کند و تا ماه جولای نرخ بهره به 5 درصد می‌رسد اما پس از آن با توقف این روند در نیمه دوم سال میتوان انتظار آغاز کاهش نرخ بهره را از سوی فدرال رزرو داشت. روند کاهشی نرخ بازدهی تا سررسید اوراق دولتی آمریکا نیز نشان میدهد که سرمایه گذاران این بازار عقیده‌ای مشابه دارند. نرخ بازدهی اوراق دو ساله دولتی آمریکا پس از رسیدن به نزدیکی 5 درصد در اوایل ماه نوامبر، روند نزولی به خود گرفته است و اکنون در محدوده 4.3 درصد به سر میبرد. با در نظر گرفتن فرضیه فوق میتوان انتظار داشت که نرخ اوراق دولتی آمریکا سقف‌های ماه نوامبر خود را حفظ کند و این موضوع در اوراق بلند مدت‌تر محتمل‌تر خواهد بود. مجموع این عوامل میتواند از قدرت گرفتن دلار در میان مدت جلوگیری کند هرچند که در کوتاه مدت و به خصوص در نیمه اول سال 2023 همچنان فشار بر بازارها را به واسطه افزایش نرخ‌ها شاهد خواهیم بود. در صورت عدم ایجاد رکودی عمیق در اقتصاد، شاید ماه جولای و نیمه دوم سال 2023 نقطه عطفی برای بازارها باشد.

تحلیل تکنیکال

BTC/USDT

در هفته‌ای که گذشت بیتکوین پس از رسیدن به حمایت خط روند کانال صعودی و سپس تلاش ناموفق برای شکست این حمایت که در قالب پولبک به حمایت مینور 16900 دلار اتفاق افتاد وارد فاز رنج شد و احتمال حرکت قیمت بین ناحیه حمایتی 16750 دلار و ناحیه مقاومتی 17250 دلار را بالا برد.

با توجه به ساختار حرکت قیمت، احتمال شکست این ناحیه رنج از دو طرف وجود دارد که برای شروع سناریوی صعودی نیازمند تثبیت قیمت بالای ناحیه مقاومتی 17250 دلار و برای سناریوی نزولی نیازمند تثبیت قیمت زیر ناحیه 16750 دلار هستیم.

ETH/USDT

اتریوم پس از رسیدن به کف کانال نزولی خود که از اوایل ماه آگوست شروع به تشکیل آن کرده بود، نتوانست مومنتوم مناسب برای شروع حرکت صعودی پر قدرت را به دست بیاورد و از این رو ساختار حرکت این ارز در تایم فریم روزانه، خود را در قالب موج صعودی با شیب کم نمایان می‌کند. در حال حاضر، روند صعودی این موج در تایم فریم روزانه همچنان پا برجاست و هدف اول این موج را می‌توان 1350 دلار در نظر گرفت. با توجه به مومنتوم ضعیف این موج صعودی و حرکت رنج قیمت در تایم فریم‌های پایین‌تر، ریسک خرید بالا‌تر از حالت نرمال تصور می‌شود.

ETH/BTC

پس از شکست خط روند نزولی و پولبک به آن، روند میان مدتی این جفت ارز به روند صعودی تبدیل شد که پس از رسیدن به مقاومت 0.075500 موفق به عبور از آن نشد و وارد فاز اصلاحی شد.

روند میان مدتی این جفت ارز همچنان صعودی است و در صورت از دست نرفتن حمایت 0.072 و ادامه داشتن روند صعودی میان مدت، نسبت این جفت ارز می‌تواند تا ناحیه مقاومتی ماژور 0.078500 رشد کند. 

On-Chain تحلیل

قیمت سربه‌سر هولدرهای کوتاه مدت و میان مدت

هولدرهای 1 روز تا 1هفته: 17,056 دلار

هولدرهای 1  هفته تا 1ماه: 16,585 دلار

هولدرهای 1 تا 3 ماه: 19,253 دلار

هولدرهای 3 تا 6 ماه: 21,468 دلار

نهنگ‌ها همچنان کمرنگ در بازار

با نگاهی به شاخص Exchange Whale Ratio در قالب میانگین 14 روزه خود که نشان‌ دهنده میزان مشارکت 10 تراکنش بزرگ در میزان ورودی به صرافی‌ها است، می‌بینیم که همچنان نهنگ‌ها نقش کمرنگی را بازار ایفا می‌کنند و منتظر علائم جدی‌تر برای ورود یا خروج از بازار هستند.

جابجایی بیتکوین‌های قدیمی

در هفته گذشته و در تاریخ 9 دسامبر شاهد خروجی به میزان 9922 بیتکوینی از سوی هولدرهای 1 تا 2 ساله بوده‌ایم که این اتفاق در روز 12 دسامبر با ریزش قیمت بیتکوین نیز همراه شد.

سردرگمی آدرس‌های 1000 بیتکوینی

در روز 11 دسامبر شاهد ثابت ماندن بسیار کم سابقه در تعداد آدرس‌های 1000 بیتکوینی بودیم که این ثابت ماندن میزان آدرس‌ها در تاریخ بیتکوین بسیار کم سابقه بوده است.

این ثبات بیش از حد را می‌توان ناشی از سردرگمی معامله‌گران از ادامه روند حرکتی قیمت، در پی تغییرات احتمالی در موضع‌‌گیری‌های فدرال رزرو طی جلسه آتی در این هفته دانست.

نهنگ‌ها همچنان کم می‌شوند

از ماه‌های گذشته سعی داشتیم تا با بررسی شاخص فوق در گزارش‌های هفتگی به رفتار معامله‌گران در بازار پی ببریم و بررسی کنیم که آیا معامله‌گران بزرگ یا به اصطلاح نهنگ‌ها آماده‌ی ورود به بازار هستند یا خیر.

همانطور که در نمودار مشاهده می‌شود، تنها نکته مثبت در نمودار، کمتر شدن سرعت کاهش نهنگ‌ها در روز‌های گذشته بوده است، اما همچنان نشانه‌ای از ورود آنها به بازار یافت نمی‌شود.

کاهش شدید آدرس‌های با موجودی بیش از 0.1 اتریوم

در روز 9 دسامبر شاهد کاهش سنگین 1 میلیون آدرس 0.1 اتریومی در بازار بودیم که با بررسی بیشتر متوجه شدیم این کوین‌ها، به آدرس‌های با موجودی بیش از 10,000 اتریوم منتقل شده‌اند.

این اتفاق در حال حاضر دلیل مشخصی ندارد و این موجودی به صرافی نیز منتقل نشده است. تنها احتمال ممکن که در حال حاضر می‌توان در نظر گرفت این است که افراد محدودی صاحب این موجودی بودند و با اینکار تنها تعداد زیادی آدرس با موجودی پایین را به تعداد کمی آدرس با موجودی بالا تبدیل کرده‌اند.

در صورت مشخص شدن دلیل قطعی این اقدام، در گزارش هفته آینده به آن پرداخته خواهد شد.

رونق بسیار کم در بازار

با نگاهی به میزان موجودی که در بازار نقدشوندگی بسیار کمی دارند، به وضوح می‌توان عدم وجود رونق در بازار یا به اصطلاح خشکی در بازار را دید، اتفاقی که حال با مشکلاتی که بعد از فروپاشی صرافی FTX برای بازارسازان به وجود آمده است، بیش از پیش احساس می‌شود و نوسان‌ پذیری پایین قیمت در حال حاضر را به خوبی توجیه می‌کند.

جمع‌بندی

شرایط نابسامان اقتصادی در سراسر جهان که در حال حاضر با مشکلات متعدد صرافی‌های کریپتویی توامان شده است، عدم رونق بازار در حال حاضر را به خوبی توجیه می‌کند.

با توجه به اعلام نرخ تورم در روز سه‌شنبه و همچنین تصمیم‌گیری بانک مرکزی آمریکا در مورد افزایش نرخ بهره در روز چهارشنبه، به نظر می‌رسد که معامله‌گران برای اعلام این نرخ‌ها دست نگه ‌داشته‌اند.

اعلام این دو نرخ در هفته جاری می‌تواند رونق را حداقل برای کوتاه‌مدت به بازار بازگردانده و قدرت لازم برای خروج از رنج فعلی را فراهم آورد و با توجه به اینکه احتمال بهبود در نرخ‌های اعلامی بیشتر به نظر می‌رسد، این خروج با احتمال بیشتری می‌تواند در جهت مثبت رخ دهد.

معاملات آپشن

در بازار آپشن بیتکوین، بیشترین قرارداد باز بر اساس پریمیوم پرداختی همچنان در اختیار سررسید 30 دسامبر با تقریبا 98 میلیون دلار پریمیوم پرداخت شده است که تغییری نسبت به هفته‌ی گذشته نداشته است. حجم معاملات این سررسید در هفته‌ی اخیر(شکل بالا) هرچند چندین نوسان داشته است ولی در مجموع صعودی بوده و از حدود روزانه 700هزار دلار به 2.3 میلیون دلار رسیده است.

از سوی دیگر، حدود 73 درصد قراردادهای باز Put و حدود 95% قراردادهای باز Call این سررسید، OTM بوده‌اند(شکل پایین) که نشان‌دهنده‌ی وزن بیشتر بازار به نزول نسبت به صعود است. نسبت P/C بر اساس پریمیوم این سررسید نیز حدود 5 است که نسبت به هفته‌ی گذشته ثابت مانده است.

در مجموع، دیدگاه فعالان بازار نسبت تا پایان سال میلادی نزولی است ولی نسبت به هفته‌ی قبل منفی‌تر نیست، که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ثبات ریسک‌های بازار از هفته‌ی گذشته باشد.

در بازار آپشن اتریوم نیز بیشترین قرارداد باز بر اساس پریمیوم با حدود 83 میلیون دلار متعلق به سررسید 30 دسامبر است. این مقدار نیز به نسبت هفته‌ی قبل تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. حجم معاملات این هفته نیز با وجود نوسانات نسبتا زیاد از حدود 1 میلیون دلار به 1.3 میلیون دلار رسیده است(شکل بالا).

برای این قراردادها، حدود 65% Putها و حدود 98% Callها OTM هستند(شکل پایین) که شکاف میان این مقادیر به نسبت بیتکوین بزرگ‌تر است. بنابراین، بازار ریسک ریزش اتریوم را بیش از بیتکوین برآورد می‌کند. نسبت P/C نیز ثابت و برابر 5 باقی مانده است.

پرونده ویژه

dYdX

در پرونده‌ی شماره 19، صرافی غیرمتمرکز معاملات آتی dYdX را بررسی کردیم. این صرافی در سال ۲۰۱۷ توسط کارآفرین مستقر در کالیفرنیا و مهندس سابق Coinbase ؛ آنتونی جولیانو با نام dYdX Trading Inc.  ایجاد شد. در حال حاضر، نسخه‌ی سوم(V3) این پروژه بر بستر پروژه‌ی لایه دویی Starkware فعال است ولی تیم توسعه‌ی dYdX قصد دارد تا نسخه‌ی چهار(V4) را با استفاده appchainهای پلتفرم Cosmos توسعه دهد. 5 مرحله برای اجرای این انتقال برنامه‌ریزی شده است که برنامه‌ی اولیه تا Q2 2023 برنامه‌ریزی شده است. در 22 نوامبر 2022 اتمام فاز 2 و شروع فاز 3 اعلام شد. با توجه به اینکه قرار بود تا فاز 2 در انتهای Q3 2022 پایان یافته باشد ولی تا پایان نوامبر 2022 زمان برد، باید انتظار تاخیر حداقل 1 فصلی در انتقال کامل را داشته باشیم(یعنی حداقل Q3 2023).

از سوی دیگر، تغییرات مهمی نیز در v3 رخ داده است. در این نسخه دو استخر liquidity pool برای استیک usdc و Safety pool برای استیک DYDX وجود داشت. Liquidity Module برای ایجاد نقدینگی در معاملات پلتفرم استفاده می‌شد و 2.5% از کل توکن‌ها به استیک‌کنندگان در این استخر اختصاص یافته بود. این بخش از 29 سپتامبر 2022 غیرفعال شده است و با توجه به برداشت USDCهای استیک‌شده، منجر به کاهش TVL این پلتفرم شده است. با توجه به اینکه dYdX مانند صرافی‌های متمرکز از orderbook استفاده می‌کند، برخلاف DEXها نیازی به استخرهای نقدینگی ندارد و در حال حاضر Market Makerهای تایید شده توسط community به تامین نقدینگی در این صرافی می‌پردازند. تا پیش از توقف فعالیت این Module تنها 383،562 توکن DYDX از 2،500،000 میلیون توکن اختصاص‌یافته میان استیک‌کنندگان توزیع شده بود.

 همچنین 2.5% از کل توکن‌ها(2،500،000( نیز به استیک‌کنندگان DYDX در استخر Safety Pool اختصاص داده شده بود. این بخش که قرار بود به عنوان پشتوانه‌ی پروتکل در صورت ورشکستگی یا هرگونه مشکل بسیار شدید در پروتکل عمل کند نیز در 22 نوامبر 2022 تعطیل شد. در این استخر نیز، تنها 383،562 توکن از 2،500،000 میلیون توکن توزیع شده بود. پس از توقف این دو بخش، در حال حاضر این پلتفرم هیچگونه قابلیتی برای استیکینگ ندارد. با توجه به این تغییرات، تورم شبکه از سالانه 176% به 66% کاهش یافته است.

بزرگترین نقطه ضعف پروژه‌ی dYdX توکنومیکس آن است. در v3 هیچ بخشی از fee جمع‌آوری شده به دارندگان توکن تعلق نمی‌گیرد و این درآمد به طور کامل متعلق به dYdX trading inc است. با توجه به عدم وجود استیکینگ، در عمل هیچ‌گونه جریان نقدی به دارندگان توکن تعلق نمی‌گیرد و این افراد تنها در صورت افزایش قیمت توکن سود خواهند کرد. در واقع، توکن DYDX هیچ کاربردی به جز حاکمیت ندارد. این مشکل قرار است در v4 برطرف شود. با توجه به فعالیت dYdX روی appchain در v4 ، امکان استیکینگ فراهم خواهد شد که منبع تامین آن fee دریافت شده است و با توجه به عدم تمرکز کامل شبکه، کارمزدها دیگر در اختیار dYdX trading inc قرار نخواهد گرفت و به طور کامل بین validatorها توزیع خواهد شد. البته، هنوز به طور قطعی مشخص نیست که توکن بومی شبکه در v4 همچنان DYDX خواهد بود یا خیر ولی بنیان‌گذار پروژه این موضوع را مطرح نموده است، هرچند که تصمیم نهایی با رای‌گیری از دارندگان توکن اخذ خواهد شد. لازم به ذکر است که، ابهامات زیادی در مورد وضعیت توکنومیکس DYDX پس از انجام انتقال وجود دارد که هنوز پاسخ داده نشده‌اند.

از سوی دیگر، برنامه‌های تهاجمی آزادسازی توکن نیز، نگرانی‌های جدی را برای امکان افزایش قیمت توکن ایجاد می‌کند. بر اساس برنامه‌ی زمانبندی آزادسازی توکن‌ها، در فوریه‌ی 2023، حدود 150 میلیون توکن( که حدود 75% توکن‌های در گردش آن زمان است) آزاد خواهد شد، که فشار فروش سنگینی را ایجاد خواهد کرد. با توجه به تعداد توکن بالای پروژه(یک میلیارد) که تنها 13% آن در گردش است، و همچنین آزادسازی فوریه، به نظر نمی‌رسد که امکان رشد بالایی برای قیمت توکن DYDX حداقل در v3 داشته باشد.

GMX

یک صرافی غیرمتمرکز معاملات Spot و Perpetual است که معامله‌گران را قادر می‌سازد با کارمزد کم و تاثیر قیمتی پایین(Price Impact) معامله کنند. این پلتفرم در حال حاضر روی شبکه‌های Arbitrum و Avalanche فعال است. با توجه به اینکه Arbitrum هنوز توکن خود را ایجاد نکرده است و همچنین Avalanche در حال افزودن ویژگی‌های جدیدی به شبکه است، این دو پلتفرم اخبار مثبتی خواهند داشت که می‌تواند روی قیمت GMX اثرگذار باشد.

برخلاف dYdX که بزرگترین نقطه ضعف آن توکنومیکس پروژه بود، توکنومیکس GMX یکی از مهم‎‌ترین نقاط قوت آن است. با استیک GMX روی شبکه‌ی Arbitrum، اتریوم و esGMX و روی شبکه‌ی Avalanche، Avax و esGMX به عنوان جایزه به استیک‌کننده تعلق می‌گیرد. در توزیع اولیه، 2 میلیون توکن GMX برای تبدیل  esGMX به GMX اختصاص یافته بود. سپس در رای‌گیری می 2022، مصوب شد که یک میلیون GMX از Price floor fund که در توزیع اولیه 2 میلیون GMX به آن اختصاص یافته بود نیز به esGMX تخصیص داده شود. در حال حاضر در مجموع دو شبکه‌ی Arbitrum و Avalanche 2،600،000 توکن esGMX موجود است. این بدین معناست که 3 میلیون توکن GMX که قرار است با فرآیند Vesting از esGMX به GMX تبدیل شوند، به دلیل دشواری فرآیند Vesting هرگز به GMX تبدیل نشوند. با توجه به اینکه در حال حاضر، 8،284،872 توکن GMX در گردش است، و کل توکن‌های GMX 13،250،000  است، همچنین کمتر از 3 میلیون توکن esGMX حداقل باید فرآیند یک ساله‌ی Vesting را طی کنند، 950،000 توکن مربوط به Price Floor Fund و 1،740،000 توکن مربوط به تامین نقدینگی در استخر ETH صرافی Uniswap نیز بسیار تدریجی وارد بازار خواهند شد، در عمل امکان ایجاد فشار فروش برای این توکن وجود ندارد. بنابراین، توکنومیکس این پروژه به گونه‌ای است که قیمت توکن قادر به افزایش یافتن است. در صورتی که این پروژه به ارزش بازاری dYdX برسد، قیمت توکن می‌تواند به بیش از 120 دلار برسد. البته، علی رغم پایین بودن تورم این توکن و عدم امکان عرضه‌ی شدید توکن به بازار، مشخص نبودن نرخ تورم و همچنین عدم وجود داده‌های دقیق هر دسته از توکن‌ها از جمله نقاط ضعف این پروژه است.

نکته‌ی جالب دیگر در مورد این پروژه، نحوه‌ی تامین نقدینگی برای انجام معاملات است. استفاده از توکن GLP به جای استفاده از استخرهای نقدینگی که روش منحصر به فرد GMX است، ریسک Impermanent Loss را حذف می‌کند. این مدل روی ضرر کردن معامله‌گران برای کسب سود دارندگان توکن GLP حساب می‌کند که تاکنون فرض درستی بوده است. البته، در صورتی که سود تمامی معامله‌گران به مقداری بیش از کل زیانشان برسد، پروژه به شرایط خطرناکی خواهد رسید. این داده‌ها در GMX Dashboard موجود است.

TVL افزایشی پروژه‌ی GMX(بالا) و TVL کاهشی dYdX(پایین)

بخشی از کاهش TVL پروژه‌ی dYdX به دلیل حذف برنامه‌های استیکینگ آن است.

تعداد قراردادهای باز dYdX(بالا) و GMX(پایین) هرچند مقدار عددی dYdX بالاتر است، ولی روند تعداد قراردادهای GMX صعودی و dYdX نزولی است.

تعداد کاربران(آبی و اعداد سمت چپ) و معاملات(زرد و اعداد سمت راست). تعداد کاربران تقریبا ثابت بوده و تعداد معاملات کاهشی است.

تعداد کاربران(بالا) و معاملات(پایین) صرافی GMX که هردو صعودی هستند. تعداد کاربران بیش از تعداد کاربران dYdX(نزدیک به دو برابر) ولی تعداد معاملات کمتر از تعداد معاملات dYdX(تقریبا 15 درصد معاملات dYdX) بوده است.

حجم معاملات GMX(راست) و معاملات dYdX(چپ). حجم معاملات GMX تقریبا نصف حجم معاملات dYdX است. روند حرکتی هردو در یک ماه‌ اخیر کاهشی بوده است ولی حجم معاملات dYdX پیش از آن نیز کاهشی بوده است در حالی که GMX افزایش در حجم شاهد بوده است.

درآمد حاصل از fee معاملات در GMX(سمت راست) و dYdX(سمت چپ). درآمد GMX تقریبا همیشه بیشتر بوده است. در مورد درآمد هریک از این پروژه‌ها باید به دو نکته توجه داشت. با توجه به تورم بسیار بالای شبکه‎ی dYdX، مجموع درآمد پروژه پس از کسر جایزه‌های آزاد شده منفی است. در حالی که این نرخ برای GMX مثبت بوده است. همچنین، GMX تمامی fee را به نسبت 70 به 30 میان هولدرهای GLP و GMX تقسیم می‌کند، در حالی که dYdX تمامی این fee را به dYdX inc واگذار می‌کند و هیچ بخشی به توکن هولدرها نمی‌رسد.

ویژگی	GMX	dYdX
توکنومیکس	بسیار خوب- می‌تواند به قیمت‌های بالای 100 دلار برسد	بسیار ضعیف در v3، مبهم در v4 بعید است به قیمت‌های دو رقمی برسد، احتمال کاهش شدید قیمت به دلیل عرضه‌ی شدید توکن در فوریه‌ی 2023
اخبار	پروژه تقریبا کامل است و خبر بسیار اثرگذاری مورد انتظار نیست.	با توجه به انتقال به Cosmos و فازهای انتقال، اخبار زیادی خواهد داشت.
تجربه‌ی کاربری برای معامله‌گران	متوسط، در حال بهبود	بسیار عالی
سوددهی به دارندگان توکن	پرداخت اتریوم و Avax با 30% از fee جمع‌آوری شده، غیرتورمی	در v3 ندارد، در v4 استیکینگ و پرداخت با استفاده از fee
نحوه‌ی تامین نقدینگی	استفاده از توکن GLP و پرداخت 70% از fee به دارندگان GLP	مارکت میکر، مانند CEXها
ریسک اساسی	افزایش سود معامله‌گران نسبت به زیانشان	توکنومیکس و انتقال از اتریوم به Cosmos
تقاضا برای توکن	استیکینگ با توجه به پرداخت APR بالا	در v3 صرفا Governance

Multiples	GMX/dydx
Circulating MC	1.8
Fully diluted MC	0.4
TVL	Na
Trading volume(annualized)	0.45
Revenue	0.73
P/F	0.14
P/S	0.5

مقایسه نسبت‌های عملکردی این دو پروژه با یکدیگر نشان میدهد که اگر چه از نظر ارزش بازار کل (fully diluted market cap) ، dYdX نسبت به GMX پروژه بزرگتری به حساب می آید اما نسبت ارزش بازار به کارمزد دریافتی از عملیات صرافی (P/F) و سهم دارندگان توکن‌های دو پروژه از این کارمزدها (P/S) در صرافی GMX بهتر است و دارندگان توکن صرافی GMX از عملیات این صرافی عایدی بیشتری به دست می آورند.

روند درآمد دو پلتفرم در یکسال گذشته نشان میدهد که در این مدت پروژه dydx  با کاهش مستمر درآمد همراه شده اما در مقابل GMX روند افزایش درآمد را طی کرده و برای اولین بار در هفته گذشته درآمد هفتگیGMX  از رقیب خود بیشتر شده است.

Source: Token Terminal

توسعه دهندگان فعال پلتفرم در گیت هاب در یک سال گذشته نشان میدهد که فعالیت توسعه برای dYdX کاهش داشته اما برای GMX تقریبا ثابت بوده است.

توجه: نوع این فعالیت‌ها و میزان موثر بودن آنها نیاز به بررسی بیشتر و تخصصی تر دارد.

Source: Token Terminal

میزان سلطه اجتماعی این ارز پیوسته با افزایش و کاهش قیمت آن افت و خیز داشته است که این امر طبیعی است، ولی در حال حاضر افزایش چشمگیری را تجربه کرده است که با توجه به کاهش قیمتی که داشته میتوان گفت کانون توجه فعالین بازار قرار گرفته است.

با قرار دادن میزان تسلط اخبار توییتر این ارز در کنار سلطه اجتماعی آن میتوان این مورد را متوجه شد که بخشی از افزایش و کاهش سلطه اجتماعی این ارز پس از افت و خیز هایی که قیمت تجربه کرده، به این علت بوده است که پس از آن اخباری پیرو حرکت قبلی قیمت منتشر شده که توجه فعالین بازار را به خود جلب نموده است. بنابراین، در حال حاضر علت افزایش سلطه اجتماعی این ارز انتشار اخباری که نظر همگان را به خود جلب کند نبوده است.

دنبال کنندگان این ارز پیوسته در توییتر با تمام افت و خیز های قیمتی در حال افزایش است.

تحلیل سوشال GMX

سلطه اجتماعی این ارز همانند dydxپیوسته با افزایش و کاهش قیمت افت و خیز داشته است. نکته‌ی جالب این است که مانند dydx  در حال حاضر، با اینکه قیمت آن تغییر چشم گیری نداشته است، ولی میزان سلطه اجتماعی این ارز افزایش شدیدی پیدا کرده است.

در رابطه با این ارز، علت افزایش سلطه اجتماعی آن افزایش سلطه خبری این ارز در توییتر است که نظر فعالین بازار را به خود جلب کرده نموده است.

دنبال‌کنندگان توییتر این ارز هم همانندdYdX  پیوسته در حال افزایش بوده که این نکته ای مثبت برای هر دو پروژه است

نتیجه‌گیری

با توجه به آزادسازی شدید توکن dYdX در فوریه‌ی 2023 به نظر می‌رسد که اقدام مناسب، خروج پیش از این تاریخ باشد. از سوی دیگر، اخبار این پروژه باید مدنظر قرار گرفته و در صورت لزوم پس از 5 فوریه‌ی 2023 مجددا وارد آن شد. پروژه‌ی GMX با توجه به رشدی که در تمامی شاخص‌ها از خود نشان داده است، برای سرمایه‌گذاری مناسب است، ولی داده‌های آن باید به صورت مرتب ارزیابی شود.